آنچه از سوال شما متوجه شدم این است که موضوع درباره افزایش مجدد وزن، بزرگ شدن شکم و مشکلات باروری پس از عمل بایپس معده است.
تاثیرات بلندمدت عمل بایپس معده
عمل بایپس معده یکی از مؤثرترین روشها برای کاهش وزن شدید و کنترل بیماریهای متابولیک است. اما در برخی از افراد، به دلایل مختلفی ممکن است بعد از چند سال وزن بازگردد یا عوارضی مانند اختلالات باروری ایجاد شود.
دلایل احتمالی افزایش مجدد وزن پس از عمل بایپس معده
اگرچه شما اشاره کردید که شیرینی و شکلات مصرف نمیکنید (که نکتهی بسیار مثبتی است)، اما باز هم افزایش وزن میتواند به دلایل زیر باشد:
-
اتساع کیسه معده یا آناستوموز (محل اتصال جدید روده به معده)
با گذشت زمان، کیسهی معده یا محل اتصال ممکن است گشاد شود و ظرفیت پذیرش غذا بیشتر شود. -
بازگشت عادات غذایی به حالت قبل
حتی بدون مصرف شیرینی، ممکن است مصرف غذاهای پرکالری، چرب، یا خوردن در وعدههای زیاد یا پیوسته، منجر به افزایش وزن شود. -
کند شدن متابولیسم بدن
با کاهش شدید وزن، سوختوساز بدن هم ممکن است کاهش یابد. همچنین با گذشت زمان، بدن سازگاریهایی برای حفظ وزن پیدا میکند و کاهش بیشتر وزن سختتر میشود. -
کاهش فعالیت بدنی یا تغییر در سبک زندگی
کاهش تحرک بدنی و استرسهای زندگی میتواند باعث تجمع چربی بهویژه در ناحیه شکم شود. -
عدم دریافت مکملها یا مشکلات تغذیهای
اگر کمبود پروتئین یا ویتامینها وجود داشته باشد، بدن دچار اختلال در عملکرد متابولیسم میشود که خودش زمینهساز اضافهوزن است.
ارتباط بایپس معده با مشکلات باروری
عمل بایپس معده در بسیاری از افراد باعث افزایش قدرت باروری میشود، بهویژه اگر پیش از عمل، اضافهوزن یا سندروم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) وجود داشته باشد. اما اگر بعد از چند سال دچار اضافهوزن مجدد یا مشکلات تغذیهای شوید، ممکن است:
-
اختلالات هورمونی مجدد بروز کند
-
کمبود ویتامینهایی مثل B12، آهن، اسید فولیک و ویتامین D باعث اختلال در تخمکگذاری و باروری شود
-
چربی شکمی و انسولین بالا منجر به برهم خوردن تعادل هورمونی شود
راهکارها و اقدامات عملی پیشنهادی
برای اینکه بتوانید هم وزن خود را کنترل کنید و هم احتمال بارداری را افزایش دهید، توصیه میکنم:
-
ارزیابی مجدد تغذیه با متخصص تغذیه پس از عمل چاقی (bariatric dietitian)
تغذیهی شما باید متناسب با شرایط بعد از بایپس معده باشد، شامل مصرف کافی پروتئین، مکملهای ضروری و کنترل حجم غذا. -
بررسی آزمایشگاهی سطح ویتامینها و هورمونها
مثل: ویتامین B12، آهن، فریتین، اسیدفولیک، ویتامین D، LH، FSH، AMH و انسولین ناشتا. -
سونوگرافی از تخمدانها و رحم
برای ارزیابی وضعیت تخمدانها و بررسی احتمال تخمدان پلیکیستیک یا کیستهای عملکردی. -
انجام ورزش منظم و هدفمند برای کاهش چربی شکمی
ورزش هوازی منظم (پیادهروی، دوچرخهسواری، شنا) به همراه تمرینات مقاومتی بسیار مؤثر است. -
بررسی عملکرد تیروئید
کمکاری تیروئید هم میتواند علت افزایش وزن و اختلال در بارداری باشد. -
در صورت نیاز، مشاوره با متخصص باروری یا فوق تخصص زنان و زایمان
گاهی برای کمک به بارداری، نیاز به درمان دارویی یا تحریک تخمکگذاری است.
جمعبندی
افزایش وزن و بزرگ شدن شکم پس از چند سال از بایپس معده ممکن است ناشی از تغییرات متابولیکی، گشاد شدن کیسه معده، کاهش فعالیت بدنی یا کمبودهای تغذیهای باشد. این عوامل میتوانند باروری را نیز تحت تأثیر قرار دهند. پیشنهاد میکنم با یک رویکرد چندجانبه شامل بررسی تغذیه، آزمایشات هورمونی و اصلاح سبک زندگی پیش بروید تا هم وزنتان مجدد کنترل شود و هم شرایط بارداری بهبود یابد.