جراحی سینه سوم

سینه سوم (Accessory Breast یا سینه اضافی) یک ناهنجاری مادرزادی نادر است که در آن فرد در کنار دو سینه طبیعی، یک یا چند برآمدگی شبه سینه ای دیگر در مسیر خط شیر (milk line) دارد. این خط از ناحیه زیر بغل تا کشاله ران امتداد دارد و در دوران رشد جنینی، غدد شیردهی در امتداد آن تشکیل می شوند. اگر روند تکامل طبیعی مختل شود، ممکن است در نقاطی از این مسیر بافت پستانی اضافی باقی بماند که در برخی موارد به شکل سینه سوم ظاهر می شود.

این بافت می تواند شامل تنها نوک سینه باشد یا به صورت کامل تری با هاله و حتی غدد شیردهی همراه باشد. در بیشتر موارد، سینه سوم در ناحیه زیر بغل یا زیر سینه اصلی ظاهر می شود. وجود این بافت می تواند علاوه بر نگرانی های زیبایی، در برخی افراد با درد، تورم دوره ای (همزمان با قاعدگی یا بارداری) و احتمال بروز کیست یا حتی سرطان همراه باشد.

سینه سوم که از نظر پزشکی با عنوان «سینه اضافی» شناخته می‌شود، یک ناهنجاری نسبتاً شایع اما کمتر شناخته‌شده است که در آن بافت سینه به‌صورت اضافی در نواحی خارج از محل طبیعی سینه‌ها رشد می‌کند. شایع‌ترین محل بروز سینه سوم زیر بغل است، اما ممکن است در مسیر خط شیری بدن، از زیر بغل تا پایین شکم، دیده شود. جراحی سینه سوم روشی است که برای برداشتن این بافت اضافی با هدف درمانی، زیبایی یا ترکیبی از هر دو انجام می‌شود.

سینه سوم دقیقاً چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟

در دوران جنینی، بافت سینه در امتداد یک خط به نام «خط شیری» شکل می‌گیرد. به‌طور طبیعی، این بافت‌ها به‌جز در ناحیه سینه تحلیل می‌روند، اما در برخی افراد بخشی از این بافت باقی می‌ماند و به‌صورت سینه سوم ظاهر می‌شود. این بافت می‌تواند شامل چربی، غدد شیری یا ترکیبی از هر دو باشد و در برخی موارد حتی به تغییرات هورمونی واکنش نشان دهد.

چرا افراد به جراحی سینه سوم فکر می‌کنند؟

دلایل انجام جراحی سینه سوم فقط زیبایی نیست. در بسیاری از افراد، این بافت باعث درد، تورم، حساسیت در دوران قاعدگی یا بارداری می‌شود. همچنین سینه سوم در ناحیه زیر بغل می‌تواند باعث ناراحتی هنگام پوشیدن لباس، محدودیت حرکتی یا تعریق و التهاب پوستی شود. از نظر ظاهری نیز، برجستگی غیرطبیعی در زیر بغل یا کنار سینه می‌تواند اعتمادبه‌نفس فرد را کاهش دهد.

آیا سینه سوم می‌تواند مشکل‌ساز باشد؟

در اغلب موارد، سینه سوم خوش‌خیم است، اما چون ممکن است شامل بافت غده‌ای باشد، همانند سینه طبیعی می‌تواند دچار تغییرات هورمونی یا حتی در موارد نادر مشکلات پستانی شود. به همین دلیل، در برخی شرایط برداشتن آن جنبه پیشگیرانه و درمانی پیدا می‌کند، نه صرفاً زیبایی.

هدف جراحی سینه سوم چیست؟

هدف اصلی این جراحی، حذف کامل بافت اضافی و ایجاد فرم طبیعی و متقارن در ناحیه سینه یا زیر بغل است. بسته به نوع بافت، جراحی می‌تواند با برداشت مستقیم، لیپوساکشن یا ترکیبی از هر دو انجام شود. انتخاب روش به حجم بافت، محل قرارگیری و علائم بیمار بستگی دارد.

• افرادی که با ظاهر نامتقارن یا برآمدگی سینه مانند درگیر هستند
• کسانی که دچار درد یا تورم در بافت سینه سوم به ویژه هنگام قاعدگی می شوند
• افرادی که در دوران بارداری یا شیردهی، رشد یا ترشح در این ناحیه دارند
• کسانی که نگران احتمال بروز کیست یا تومور در این بافت هستند
• افراد ناراضی از نظر روانی یا ظاهری که این ناحیه روی اعتماد به نفس آن ها تأثیر گذاشته است

هزینه جراحی سینه سوم بسته به محل جراحی، تجربه جراح، بی حسی مورد استفاده و وسعت بافت قابل برداشت متفاوت است. در ایران، این جراحی معمولاً در دسته عمل های سرپایی و زیبایی قرار می گیرد و ممکن است بیمه آن را پوشش ندهد.

در سال ۱۴۰۴، هزینه این عمل در کلینیک های معتبر ایران بین ۱۵ تا ۴۰ میلیون تومان متغیر است. البته اگر جراحی با تشخیص بیماری یا عارضه انجام شود، احتمال دریافت کمک هزینه از بیمه تکمیلی وجود دارد.

بله، هرچند بسیار نادر، اما بافت پستانی خارج از جای اصلی (ectopic breast tissue) نیز می تواند تحت تأثیر تغییرات هورمونی قرار گیرد و در موارد معدودی دچار تغییرات پیش سرطانی یا سرطانی شود. به همین دلیل، بررسی بافت خارج شده در آزمایشگاه پاتولوژی پس از جراحی توصیه می شود.

در صورتی که هرگونه رشد غیرعادی، درد مداوم، ترشح یا تغییر رنگ در این ناحیه مشاهده شود، مراجعه سریع به پزشک الزامی است.

یکی از پرسش های رایج بیماران این است که آیا توده ای که زیر بغل یا اطراف سینه دارند، واقعاً سینه سوم است یا ممکن است چربی (لیپوم) یا غده لنفاوی باشد. شناخت این تفاوت ها بسیار مهم است، چون نوع درمان برای هر مورد کاملاً متفاوت است.

سینه سوم معمولاً شامل بافت پستانی واقعی (ممکن است نوک سینه یا هاله هم داشته باشد) و اغلب با تغییرات هورمونی مثل قاعدگی یا بارداری حساس یا متورم می شود. در برخی موارد حتی ممکن است ترشح نیز داشته باشد.

در مقابل، لیپوم یک توده ی نرم و بدون درد از جنس چربی است که رشد آهسته دارد و معمولاً هیچ واکنشی به تغییرات هورمونی نشان نمی دهد.
غدد لنفاوی متورم معمولاً به دلیل عفونت یا التهاب در ناحیه بدن بزرگ می شوند و ممکن است همراه با درد، حساسیت یا تب باشند.

تشخیص قطعی معمولاً با معاینه بالینی، سونوگرافی یا ماموگرافی و گاهی نمونه برداری (بیوپسی) انجام می شود.

جراحی سینه سوم از آن دسته اقداماتی است که مرز مشخصی بین زیبایی و درمان ندارد و در بسیاری از موارد، هر دو جنبه را هم‌زمان پوشش می‌دهد. تصمیم برای انجام این جراحی معمولاً فقط به ظاهر مربوط نمی‌شود، بلکه به علائم جسمی، شرایط پزشکی و کیفیت زندگی فرد نیز وابسته است. برای انتخاب آگاهانه، لازم است تفاوت این دو جنبه را دقیق‌تر بشناسیم.

جنبه درمانی جراحی سینه سوم چه زمانی پررنگ است؟

وقتی بافت سینه سوم شامل غدد شیری فعال باشد، می‌تواند همانند سینه طبیعی به تغییرات هورمونی واکنش نشان دهد. درد و تورم دوره‌ای، حساسیت در دوران قاعدگی یا بارداری، التهاب‌های مکرر پوستی و حتی محدودیت حرکتی در ناحیه زیر بغل از نشانه‌هایی هستند که جراحی را به یک اقدام درمانی تبدیل می‌کنند. همچنین اگر توده سفت، تغییر اندازه ناگهانی یا نگرانی از نظر سلامت پستان وجود داشته باشد، برداشتن سینه سوم می‌تواند جنبه پیشگیرانه پزشکی داشته باشد.

جنبه زیبایی جراحی سینه سوم در چه شرایطی مطرح می‌شود؟

در بسیاری از افراد، سینه سوم به‌صورت یک برجستگی ناخوشایند در زیر بغل یا کنار سینه دیده می‌شود که با لباس‌های جذب مشخص‌تر است. این موضوع می‌تواند باعث نارضایتی ظاهری، محدودیت در انتخاب لباس و کاهش اعتمادبه‌نفس شود. در این شرایط، حتی اگر درد یا مشکل پزشکی وجود نداشته باشد، جراحی با هدف اصلاح فرم و ایجاد تقارن ظاهری انجام می‌شود و جنبه زیبایی آن غالب است.

چرا در عمل این دو جنبه از هم جدا نیستند؟

واقعیت این است که در اغلب بیماران، جراحی سینه سوم هم‌زمان ظاهر را بهبود می‌دهد و علائم آزاردهنده را برطرف می‌کند. به همین دلیل، این جراحی به‌ندرت صرفاً زیبایی یا صرفاً درمانی محسوب می‌شود. انتخاب روش جراحی نیز بر همین اساس انجام می‌گیرد؛ گاهی لیپوساکشن کافی است و گاهی برداشت کامل بافت غده‌ای ضروری می‌شود.

تصمیم نهایی چگونه گرفته می‌شود؟

تصمیم‌گیری درست نیاز به معاینه دقیق، بررسی نوع بافت (چربی یا غده‌ای)، شدت علائم و انتظار فرد از نتیجه دارد. اگر علائم جسمی وجود داشته باشد، اولویت با جنبه درمانی است؛ اگر مشکل اصلی ظاهر و راحتی روزمره باشد، جنبه زیبایی پررنگ‌تر می‌شود. در هر دو حالت، هدف نهایی ایجاد راحتی، ایمنی و نتیجه‌ای طبیعی است.

سینه سوم یا «بافت اضافی سینه» یک پدیده مادرزادی است که ریشه آن به دوران جنینی برمی‌گردد. بسیاری از افرادی که با این مشکل مواجه هستند، تا سال‌ها متوجه ماهیت واقعی آن نمی‌شوند و آن را با چربی اضافه، غده زیر بغل یا توده ساده اشتباه می‌گیرند. شناخت علت ایجاد سینه سوم و میزان خطرناک بودن آن، نقش مهمی در تصمیم‌گیری آگاهانه برای درمان یا جراحی دارد.

سینه سوم چگونه در بدن شکل می‌گیرد؟

در دوران رشد جنین، ساختار اولیه سینه‌ها در امتداد مسیری به نام «خط شیری» شکل می‌گیرد؛ این خط از ناحیه زیر بغل شروع می‌شود و تا پایین شکم ادامه دارد. به‌طور طبیعی، بافت‌های سینه در تمام این مسیر تحلیل می‌روند و فقط در ناحیه قفسه سینه باقی می‌مانند. اما در برخی افراد، بخشی از این بافت‌ها به‌طور کامل از بین نمی‌رود و به‌صورت سینه سوم یا بافت اضافی سینه باقی می‌ماند.

این بافت می‌تواند فقط چربی باشد، فقط بافت غده‌ای داشته باشد یا ترکیبی از هر دو باشد. به همین دلیل ظاهر سینه سوم در افراد مختلف متفاوت است؛ در بعضی فقط یک برجستگی نرم دیده می‌شود و در برخی دیگر بافتی سفت‌تر و حساس‌تر وجود دارد.

چرا سینه سوم معمولاً دیر تشخیص داده می‌شود؟

در بسیاری از افراد، سینه سوم در کودکی یا نوجوانی چندان مشخص نیست و با افزایش سن، تغییرات هورمونی، بارداری یا افزایش وزن برجسته‌تر می‌شود. به‌ویژه در ناحیه زیر بغل، این بافت اغلب با چربی موضعی یا غدد لنفاوی اشتباه گرفته می‌شود و به همین دلیل تشخیص آن به تعویق می‌افتد.

آیا سینه سوم خطرناک است؟

در اغلب موارد، سینه سوم خوش‌خیم و غیرخطرناک است. اما نکته مهم اینجاست که اگر این بافت شامل غدد شیری باشد، از نظر پزشکی رفتار مشابه بافت طبیعی سینه دارد. یعنی می‌تواند به تغییرات هورمونی واکنش نشان دهد، در دوران قاعدگی یا بارداری دردناک و متورم شود و در موارد نادر، مستعد بیماری‌های پستانی باشد.

به همین دلیل، اگر سینه سوم دردناک شود، اندازه آن تغییر کند یا توده سفت و غیرعادی در آن لمس شود، بررسی تخصصی ضروری است. این موضوع به‌ویژه در افرادی که سابقه بیماری‌های سینه دارند اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

چه زمانی سینه سوم نیاز به بررسی یا درمان دارد؟

اگر سینه سوم فقط یک برجستگی بدون درد و تغییر باشد، معمولاً خطر جدی ایجاد نمی‌کند. اما در صورت بروز درد مداوم، التهاب، محدودیت حرکتی، تغییرات ظاهری آزاردهنده یا نگرانی از نظر پزشکی، برداشتن آن می‌تواند هم جنبه درمانی و هم پیشگیرانه داشته باشد.

مراقبت‌های بعد از جراحی سینه سوم نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت نتیجه نهایی دارند. حتی اگر جراحی با بهترین تکنیک انجام شده باشد، بی‌توجهی به مراقبت‌ها می‌تواند باعث تورم طولانی‌مدت، باقی ماندن برجستگی، اسکار نامطلوب یا حتی عفونت شود. رعایت اصول ساده اما دقیق بعد از عمل، هم روند ترمیم را کوتاه‌تر می‌کند و هم ظاهر نهایی را طبیعی‌تر و یکنواخت‌تر نشان می‌دهد.

کنترل تورم و جلوگیری از تجمع مایع

در روزها و هفته‌های اول بعد از جراحی، تورم خفیف تا متوسط طبیعی است. استفاده منظم از گن یا بانداژ تجویزشده به تخلیه بهتر مایعات و چسبیدن یکنواخت پوست به بافت زیرین کمک می‌کند. برداشتن زودهنگام گن یا استفاده نامنظم از آن می‌تواند باعث باقی ماندن برجستگی یا ناصافی در ناحیه زیر بغل یا کنار سینه شود.

مراقبت از محل برش و پیشگیری از عفونت

تمیز و خشک نگه‌داشتن محل جراحی اهمیت زیادی دارد. داروها و آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده باید دقیقاً طبق دستور مصرف شوند، حتی اگر درد یا علائم کاهش پیدا کرده باشد. قرمزی شدید، ترشح بدبو یا درد رو به افزایش نشانه‌هایی هستند که نیاز به بررسی فوری دارند و بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند نتیجه جراحی را تحت‌تأثیر قرار دهد.

محدود کردن حرکات دست و فعالیت‌های سنگین

از آنجا که سینه سوم اغلب در ناحیه زیر بغل قرار دارد، حرکات شدید دست و شانه در هفته‌های اول می‌تواند به بافت در حال ترمیم فشار وارد کند. بالا بردن مکرر دست‌ها، ورزش سنگین یا بلند کردن اجسام سنگین ممکن است باعث افزایش تورم یا باز شدن لایه‌های ترمیمی شود. رعایت این محدودیت‌ها کمک می‌کند فرم ناحیه اصلاح‌شده یکنواخت‌تر باقی بماند.

نقش تغذیه و سبک زندگی در ترمیم بهتر

مصرف مایعات کافی، تغذیه مناسب و پرهیز از دخانیات تأثیر مستقیم بر کیفیت ترمیم دارند. سیگار و قلیان می‌توانند روند ترمیم زخم را کند کرده و احتمال باقی ماندن اسکار یا التهاب را افزایش دهند. حفظ وزن پایدار نیز مهم است، چون نوسانات شدید وزن می‌تواند فرم ناحیه جراحی‌شده را تغییر دهد.

پیگیری‌های بعد از عمل و اصلاح‌های احتمالی

ویزیت‌های بعد از جراحی فقط جنبه تشریفاتی ندارند. در این جلسات، روند خوابیدن تورم، کیفیت اسکار و یکنواختی ناحیه بررسی می‌شود. در صورت نیاز، اقدامات ساده‌ای مانند ماساژ درمانی یا اصلاحات جزئی می‌تواند نتیجه نهایی را به‌مراتب بهتر کند.