آنچه از پرسش شما متوجه می‌شوم این است که موضوع درباره علت‌های ایجاد پولیپ بینی در خانم ۶۰ ساله، انواع و اندازه‌های آن، و نیز پزشک مناسب برای جراحی پولیپ است.
پولیپ بینی چیست
پولیپ بینی، توده‌ای نرم، بی‌درد و غیرسرطانی است که معمولاً از مخاط سینوس‌ها یا بینی رشد می‌کند. این پولیپ‌ها معمولاً خوش‌خیم هستند اما می‌توانند باعث انسداد راه‌های تنفسی و بروز علائمی مانند گرفتگی بینی، ترشحات پشت حلق، کاهش بویایی و سردرد شوند.
دلایل بروز پولیپ بینی در سن ۶۰ سالگی
در سنین بالاتر، زمینه‌های التهابی مزمن یا بیماری‌های سیستم ایمنی مهم‌ترین علل ایجاد پولیپ بینی هستند. شایع‌ترین علل عبارت‌اند از:
-
رینوسینوزیت مزمن (التهاب مزمن سینوس‌ها)
-
آسم (به‌خصوص آسم دیررس در خانم‌ها در سنین میانسالی)
-
آلرژی مزمن یا رینیت آلرژیک
-
حساسیت به آسپرین (بخشی از سندرم سامتر: آسم + پولیپ بینی + حساسیت به آسپرین)
-
عفونت‌های مکرر سینوس‌ها یا سینوزیت قارچی آلرژیک
-
فیبروز سیستیک (نادر در این سن، ولی باید در سابقه بررسی شود)
-
نارسایی ایمنی یا اختلالات خودایمنی (مانند سارکوئیدوز، وگنر یا پلی‌آرتریت)
گاهی در افراد بالای ۵۰ سال، تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم ممکن است تظاهر اولیه‌ای شبیه به پولیپ داشته باشند، بنابراین ارزیابی دقیق ضروری است.
انواع و اندازه‌های پولیپ بینی
پولیپ‌ها از نظر ظاهر، محل، و اندازه متفاوت‌اند:
از نظر محل:
-
پولیپ آنتروکوآنال: از سینوس ماگزیلاری رشد کرده و به حلق می‌رسد؛ بیشتر در کودکان، ولی در بزرگسالان هم دیده می‌شود.
-
پولیپ ائوزینوفیلیک: مرتبط با آلرژی و آسم؛ در سینوس‌های غربالی و فرونتال بیشتر دیده می‌شود.
-
پولیپ واحد یا چندگانه: برخی فقط یک توده دارند، برخی هم پولیپ‌های متعدد دوطرفه.
از نظر اندازه:
-
کوچک: معمولاً فقط در معاینه آندوسکوپی دیده می‌شوند.
-
متوسط تا بزرگ: باعث گرفتگی واضح بینی و اختلال در عملکرد سینوس‌ها می‌شوند.
-
خیلی بزرگ: ممکن است به حلق برسند یا حتی تغییر شکل بینی ایجاد کنند.
آیا حتماً باید توسط جراح گوش و حلق و بینی عمل شود؟
در پاسخ به این سؤال، به دلایل کاملاً تخصصی، توصیه می‌شود فقط جراح متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) عمل پولیپ بینی را انجام دهد، نه جراح عمومی. دلایل این موضوع:
-
ساختار پیچیده بینی و سینوس‌ها نیاز به مهارت بالا در کار با آندوسکوپ دارد.
-
جراح ENT با سیستم آندوسکوپی سینوسی آشنایی کامل دارد و می‌تواند پولیپ را به‌طور کامل بدون آسیب به ساختارهای حساس مانند چشم یا قاعده جمجمه خارج کند.
-
بسیاری از پولیپ‌ها درگیری‌های عمقی سینوسی دارند که نیاز به پاک‌سازی کامل دارد، در غیر این صورت عود می‌کنند.
-
در صورتی که شک به تومور یا بدخیمی باشد، نمونه‌برداری صحیح و ارسال برای پاتولوژی بسیار حیاتی است و نیاز به تخصص دارد.
اقدامات قبل از جراحی
-
سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها (برای بررسی گسترش پولیپ)
-
آندوسکوپی بینی
-
بررسی آسم یا آلرژی با آزمایش‌های اختصاصی
-
ارزیابی قلب و ریه در سن بالا برای بیهوشی
درمان‌های غیرجراحی جایگزین
در برخی بیماران، به‌ویژه اگر پولیپ‌ها کوچک باشند، ممکن است با درمان دارویی پاسخ دهند:
-
کورتون‌های موضعی بینی (مثل فلوتیکازون، مومتازون)
-
کورتون خوراکی کوتاه‌مدت در موارد التهابی شدید
-
آنتی‌هیستامین‌ها اگر زمینه آلرژی وجود دارد
-
داروهای بیولوژیک جدید مثل دوپیلوماب در موارد مقاوم
با این حال، در پولیپ‌های متوسط تا بزرگ یا مواردی که پاسخ به دارو نمی‌دهند، جراحی توصیه می‌شود.
جمع‌بندی
-
پولیپ بینی در سن ۶۰ سالگی اغلب ناشی از بیماری‌های التهابی مزمن مثل آسم، آلرژی و سینوزیت مزمن است.
-
این توده‌ها اندازه‌ها و انواع مختلفی دارند و ممکن است به تنهایی یا همراه با دیگر بیماری‌ها دیده شوند.
-
بهترین گزینه برای جراحی، متخصص گوش و حلق و بینی است که تجربه کافی در کار با آندوسکوپ و شناخت کامل از آناتومی سینوس‌ها دارد.
-
درمان دارویی در برخی موارد کمک‌کننده است ولی بسیاری از بیماران در نهایت به جراحی نیاز پیدا می‌کنند.
در نهایت، یک ارزیابی کامل توسط پزشک متخصص ENT می‌تواند مشخص کند که کدام رویکرد درمانی برای شما بهترین است.
