آنچه از سوال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع درباره پوشانده شدن دندان‌های پایین توسط دندان‌های بالای جلویی در فرزند ۸ ساله‌تان است، و دغدغه‌تان این است که آیا این وضعیت طبیعی است یا نیاز به مداخله‌ی ارتودنسی دارد.
بررسی وضعیت روی هم‌افتادگی دندان‌های جلویی در کودکان
در حالت طبیعی، زمانی که فرد دندان‌هایش را روی هم می‌گذارد، دندان‌های بالایی باید اندکی (حدود ۲ میلی‌متر) روی دندان‌های پایینی را بپوشانند. اگر این میزان زیادتر باشد و دندان‌های پایین تقریباً به طور کامل از دید خارج شوند، با حالتی به نام اوربایت عمیق (deep overbite) روبه‌رو هستیم.
آیا این وضعیت در ۸ سالگی طبیعی است؟
سن ۸ سالگی دوره‌ی دندانی مختلط است، یعنی ترکیبی از دندان‌های شیری و دائمی در دهان وجود دارد. در این دوران برخی بی‌نظمی‌ها می‌تواند گذرا و مربوط به رشد طبیعی فک‌ها باشد. با این حال، برخی نشانه‌ها باید جدی گرفته شوند:
-
اگر دندان‌های پایین تقریباً کامل پشت دندان‌های بالا پنهان شده‌اند.
-
اگر هنگام بسته بودن دهان، لب پایینی پشت دندان‌های بالایی گیر می‌افتد.
-
اگر خط لبخند نامتقارن یا غیرطبیعی به نظر می‌رسد.
-
یا کودک از مشکل در گاز گرفتن غذا، درد فک، یا ساییدگی دندان‌ها شکایت دارد.
در این صورت‌ها ممکن است نیاز به درمان زودهنگام وجود داشته باشد.
درمان اوربایت عمیق در کودکان
بسته به شدت وضعیت، نوع دندان‌ها، رشد فک و عوامل ژنتیکی، درمان‌ها متفاوت‌اند. مداخله‌ی زودهنگام می‌تواند از مشکلات شدیدتر در آینده جلوگیری کند.
گزینه‌های احتمالی درمانی
در صورتی که دندانپزشک یا ارتودنتیست تشخیص دهد اوربایت عمیق وجود دارد، راهکارهای زیر ممکن است پیشنهاد شوند:
-
ارتودنسی پیشگیرانه یا زودهنگام: شامل ابزارهایی برای هدایت رشد فک و فضا دادن به دندان‌ها.
-
فضافزا (space maintainer) یا هدگیر (headgear) برای هدایت رشد فک بالا و پایین.
-
برداشتن دندان‌های شیری زودتر از موعد در صورت لزوم.
-
در موارد خفیف، نظارت منظم بدون درمان فوری.
چرا مراجعه زودهنگام مهم است؟
اگر اوربایت عمیق درمان نشود، در بلندمدت ممکن است باعث شود:
-
ساییدگی و شکستگی دندان‌های جلویی رخ دهد.
-
لثه‌های دندان‌های پایین آسیب ببینند.
-
فک پایین بیش از حد عقب بماند.
-
عملکرد جویدن و گفتار مختل شود.
بنابراین حتی اگر درمان فوری لازم نباشد، ارزیابی دقیق توسط ارتودنتیست بسیار مهم است.
اقدامات پیشنهادی برای شما
پیشنهاد می‌کنم اقدامات زیر را در پیش بگیرید:
-
مراجعه به یک متخصص ارتودنسی کودکان (نه صرفاً دندانپزشک عمومی) برای ارزیابی وضعیت فک و دندان‌های فرزندتان.
-
اگر هنوز عکس رادیولوژی پانورامیک (OPG) گرفته نشده، آن را تهیه کنید تا وضعیت دندان‌های نهفته و رشد فک بررسی شود.
-
هر ۶ ماه یک‌بار معاینه‌ی دوره‌ای برای کنترل تغییرات ساختاری فک و دندان‌ها انجام دهید.
-
اگر متخصص توصیه به درمان نکند، ثبت وضعیت فعلی و پیگیری منظم می‌تواند به موقع شما را برای درمان آگاه سازد.
جمع‌بندی
اگرچه در بسیاری از کودکان برخی ناهنجاری‌های خفیف دندانی با رشد بهبود پیدا می‌کنند، ولی پوشانده شدن کامل دندان‌های پایین توسط دندان‌های بالا معمولاً نیازمند بررسی دقیق‌تر است. مراجعه به ارتودنتیست در همین سن کمک می‌کند در صورت لزوم درمان مؤثر و زودهنگام انجام شود و از درمان‌های پیچیده‌تر در سنین بالاتر پیشگیری شود.
