آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع درباره وجود فاصله بین دندان‌های جلوی بالا و پایین هنگام بسته بودن دهان است که هم از نظر عملکردی (مثل غذا خوردن) و هم زیبایی برایتان آزاردهنده است.
فاصله بین دندان‌های جلو هنگام بسته بودن دهان چیست
این حالت که به آن اپن‌بایت (Open Bite) گفته می‌شود، یکی از انواع ناهنجاری‌های دندانی–فکی است که در آن دندان‌های جلویی بالا و پایین هنگام بسته شدن فک‌ها، با هم تماس ندارند و فاصله‌ای میان آن‌ها باقی می‌ماند. این وضعیت ممکن است:
-
فقط دندان‌های جلو را درگیر کرده باشد (اپن‌بایت قدامی)
-
یا دندان‌های عقب هم درگیر باشند (در موارد شدیدتر)
دلایل ایجاد اپن‌بایت
دلایل مختلفی ممکن است باعث به‌وجود آمدن این وضعیت شوند:
-
عادات دهانی طولانی‌مدت در کودکی مانند مکیدن انگشت یا پستانک
-
زبان‌زنی (tongue thrust)؛ یعنی فشار آوردن زبان به دندان‌های جلو هنگام بلع یا صحبت
-
ژنتیک و عوامل ارثی
-
اختلال در رشد فک بالا یا پایین
-
تنفس دهانی مزمن به‌دلیل آلرژی‌ها، انسداد بینی یا بزرگی لوزه‌ها
-
نیش باز ناشی از دندان قروچه یا اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
آیا این مشکل قابل درمان است؟
بله، این مشکل قابل درمان است، ولی نوع درمان بستگی به شدت اپن‌بایت، سن بیمار، دلیل ایجاد آن و وضعیت رشد فک‌ها دارد. در ادامه روش‌های درمان را توضیح می‌دهم:
روش‌های درمان اپن‌بایت
ارتودنسی (بریس‌ها یا الاینرهای شفاف)
-
اگر مشکل خفیف تا متوسط باشد و فک در وضعیت طبیعی باشد، ارتودنسی می‌تواند فاصله را ببندد.
-
در کودکان و نوجوانان که هنوز رشد فک ادامه دارد، با ارتودنسی و دستگاه‌های عملکردی می‌توان نتایج بسیار خوبی گرفت.
-
در بزرگسالان هم اگر مشکل ساختاری نباشد، ارتودنسی بدون جراحی ممکن است کافی باشد.
جراحی فک (جراحی ارتوگناتیک)
-
اگر دلیل اصلی اپن‌بایت ناهنجاری فکی (اسکلتی) باشد، یعنی فک بالا یا پایین در جای درستی قرار نگرفته باشد، در این صورت ارتودنسی به‌تنهایی کافی نیست.
-
در چنین مواردی، درمان ترکیبی از ارتودنسی + جراحی فک لازم است.
-
این نوع جراحی معمولاً بعد از اتمام رشد فک (حدود ۱۸ سالگی به بعد) انجام می‌شود.
اصلاح عادات دهانی
اگر دلیل اپن‌بایت یک عادت نادرست مانند فشار زبان، مکیدن انگشت یا تنفس دهانی باشد، لازم است:
-
عادت اصلاح شود (مثلاً با کمک گفتاردرمانگر یا درمان مشکلات بینی و تنفس)
-
سپس ارتودنسی انجام شود تا فاصله اصلاح گردد.
درمان موقتی با لمینیت یا ونیر
-
اگر مشکل اسکلتی نیست و شما به‌دنبال یک راه‌حل سریع و زیبایی موقت هستید، در بعضی موارد می‌توان از لمینیت یا کامپوزیت دندانی برای پر کردن فاصله جلو استفاده کرد.
-
ولی این کار جنبه زیبایی دارد و مشکل عملکردی غذا خوردن را حل نمی‌کند.
توصیه‌های کاربردی برای شما
-
برای تشخیص دقیق، باید عکس رادیوگرافی سفالومتریک و معاینه تخصصی توسط ارتودنتیست یا جراح فک و صورت انجام شود.
-
اگر در سنین رشد نیستید و اپن‌بایت ناشی از اسکلت فک باشد، به احتمال زیاد جراحی همراه با ارتودنسی نیاز دارید.
-
اگر مشکل فقط دندانی باشد، ارتودنسی به‌تنهایی کافی است و نیازی به جراحی نیست.
-
اصلاح عادات دهانی (در صورت وجود) قدم اول مهم در هر نوع درمان است.
جمع‌بندی
با توجه به اینکه هنگام بستن دهان، دندان‌های جلویی شما به هم نمی‌رسند و این مشکل روی غذا خوردن و ظاهر تأثیر گذاشته، به احتمال زیاد دچار نوعی اپن‌بایت هستید. این مشکل قابل درمان است و بسته به شدت و علت، ممکن است نیاز به ارتودنسی، اصلاح عادت یا حتی جراحی فک داشته باشید. پیشنهاد می‌کنم هرچه زودتر به یک ارتودنتیست یا جراح فک و صورت مراجعه کنید تا با بررسی کامل، بهترین طرح درمان را برایتان تنظیم کنند.
