آنچه از سوال شما متوجه میشوم این است که موضوع دربارهی پوستهپوسته شدن کف سر همراه با التهاب و قرمزی در برخی نواحی است و اینکه آیا این وضعیت ناشی از شورهی معمولی است یا بیماری دیگری مانند پسوریازیس.
تفاوت میان شورهی سر، درماتیت سبورئیک و پسوریازیس
برای پاسخ دقیق به سؤال شما، باید ابتدا انواع رایج پوستهپوسته شدن کف سر را بشناسیم، چون بسیاری از این بیماریها در ظاهر شبیه به هم هستند ولی علت و درمان متفاوتی دارند.
شورهی ساده (Dandruff)
-
علائم: پوستههای ریز و سفید یا خاکستری که معمولاً با خارش همراه است.
-
ویژگیها:
-
معمولاً فقط محدود به کف سر است.
-
التهاب یا قرمزی مشخص ندارد.
-
پوستهها خشک و سبک هستند.
-
-
علت رایج: رشد بیش از حد قارچی بهنام Malassezia یا خشکی پوست.
درماتیت سبورئیک (Seborrheic Dermatitis)
-
علائم: پوستههای زرد یا سفید، چربتر و چسبندهتر با قرمزی و التهاب زمینهای.
-
ویژگیها:
-
نواحی دیگر مانند اطراف بینی، ابرو، گوش و سینه هم ممکن است درگیر شوند.
-
ممکن است همراه با خارش شدید باشد.
-
-
علت رایج: واکنش التهابی به قارچهای طبیعی پوست و چربی زیاد پوست.
پسوریازیس پوست سر (Scalp Psoriasis)
-
علائم: پلاکهای برجسته با پوستههای ضخیم، نقرهایرنگ و درشت که گاهی به صورت تکههای سفت به کف سر چسبیدهاند.
-
ویژگیها:
-
التهاب و قرمزی واضح در زیر پوستهها.
-
ممکن است به پشت گوش، گردن، پیشانی و حتی سایر نقاط بدن مانند آرنج و زانو هم کشیده شود.
-
گاهی با خارش، سوزش یا حتی درد همراه است.
-
-
علت رایج: بیماری خودایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن چرخهی رشد سلولهای پوست را مختل میکند.
چطور میتوان تشخیص دقیق داد؟
تشخیص دقیق فقط با مشاهده ظاهری ممکن نیست، چون علائم مشابه زیادی بین این بیماریها وجود دارد. برای تشخیص قطعی، موارد زیر پیشنهاد میشود:
-
ویزیت توسط متخصص پوست: معاینه حضوری معمولاً کافی است، اما در موارد مشکوک ممکن است نمونهبرداری از پوست (بیوپسی) نیز انجام شود.
-
ارزیابی سایر علائم: اگر در نقاط دیگر بدن نیز علائمی وجود دارد، احتمال پسوریازیس بیشتر میشود.
-
بررسی سابقه خانوادگی: سابقه پسوریازیس یا بیماریهای خودایمنی در خانواده، به نفع تشخیص پسوریازیس است.
اقدامات پیشنهادی تا زمان مراجعه به پزشک
برای کاهش علائم و کنترل وضعیت تا مشخص شدن تشخیص، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
-
استفاده از شامپوهای ضدقارچ حاوی کتوکونازول، سلنیوم سولفاید یا پیریتیون زینک (برای شوره و درماتیت سبورئیک).
-
استفاده از شامپوهای حاوی قطران (Coal tar) یا سالیسیلیک اسید (برای پسوریازیس خفیف).
-
پرهیز از خاراندن شدید کف سر، چون باعث تحریک بیشتر و گسترش التهاب میشود.
-
استفاده از روغنهای ملایم مانند روغن نارگیل یا روغن بادام برای کاهش خشکی و خارش.
-
کاهش استرس، چون عامل تشدیدکننده برای هر سه بیماری بهشمار میرود.
جمعبندی
پوستهپوسته شدن درشت همراه با قرمزی کف سر، شبیه پسوریازیس یا درماتیت سبورئیک است و کمتر با شورهی معمولی همخوانی دارد. با توجه به وجود التهاب، پوستههای درشت و احتمالاً ضخیم، لازم است توسط پزشک پوست بررسی شوید تا نوع دقیق بیماری مشخص شده و درمان متناسب آغاز شود. درمانهای خانگی ممکن است به کاهش علائم کمک کنند، ولی تشخیص صحیح، کلید درمان مؤثر است.