آفتاب میتونه باعث زیاد شدن کک و مک بشه؟

آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع درباره افزایش کک و مک به‌ویژه در فصل تابستان و راه‌های کاهش یا درمان آن است.

تأثیر آفتاب بر کک و مک

بله، آفتاب یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید کک و مک است. کک و مک (freckles یا ephelides) لکه‌های کوچک قهوه‌ای‌رنگی هستند که بیشتر در افرادی با پوست روشن دیده می‌شوند و معمولاً زمینه‌ی ژنتیکی دارند. اما با تابش اشعه‌ی فرابنفش (UV) خورشید، سلول‌های ملانوسیت پوست تحریک می‌شوند و باعث تولید بیشتر ملانین می‌گردند. نتیجه آن می‌شود که کک و مک‌ها تیره‌تر و تعدادشان بیشتر می‌شود، مخصوصاً در مناطقی که بیشتر در معرض نور آفتاب هستند، مثل صورت، شانه‌ها و بازوها.

چرا اخیراً بیشتر شده؟

افزایش کک و مک در سال‌های اخیر می‌تواند به دلایل زیر باشد:

• قرارگیری مکرر و بدون محافظت در معرض آفتاب (مثل سفرهای تابستانی، پیاده‌روی بدون کرم ضدآفتاب و...)

• تغییرات هورمونی (در دوران بلوغ، بارداری یا مصرف قرص‌های هورمونی)

• بالا رفتن سن که پوست را حساس‌تر به آفتاب می‌کند

• نبود محافظت منظم از پوست مثل استفاده نکردن از کرم ضدآفتاب مناسب

آیا راهی برای کم کردن کک و مک وجود دارد؟

بله، روش‌های مختلفی برای کاهش ظاهر کک و مک وجود دارد. البته چون بخشی از آن ژنتیکی است، احتمال برگشت با قرارگیری مجدد در معرض آفتاب وجود دارد. راهکارها شامل موارد زیر است:

مراقبت‌های روزمره و پیشگیری

• استفاده روزانه از ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ تا ۵۰، حتی در روزهای ابری یا داخل خانه (در معرض نور پنجره)

• استفاده از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و پوشش مناسب برای بازوها در معرض آفتاب

• عدم استفاده از سولاریوم

درمان‌های خانگی و موضعی

• کرم‌های حاوی ترکیبات روشن‌کننده مانند:

  • آربوتین

  • اسید کوجیک

  • نیاسینامید

  • رتینوئیدها (با تجویز پزشک)

• استفاده از لایه‌بردارهای ملایم (AHA، BHA) برای نوسازی سطحی پوست

درمان‌های تخصصی پزشکی

اگر کک و مک‌ها شدید باشند و فرد تمایل به کاهش بیشتر داشته باشد، روش‌های زیر با نظارت پزشک توصیه می‌شوند:

• لیزر (مثل لیزر Q-Switched یا لیزر فرکشنال): از مؤثرترین درمان‌ها برای کاهش کک و مک‌های پررنگ

• پیلینگ شیمیایی: برای لایه‌برداری سطحی و روشن شدن پوست

• میکرودرم ابریژن: پاک‌سازی سطحی پوست برای کم‌رنگ کردن لک‌ها

• درمان با IPL (نور شدید پالسی): مخصوص پوست‌های روشن با لک‌های سطحی

نکته مهم

هر چقدر هم که از درمان‌های پزشکی استفاده کنید، بدون محافظت دقیق در برابر آفتاب، نتیجه موقت خواهد بود و لک‌ها باز خواهند گشت.

جمع‌بندی

برای کنترل کک و مک‌ها، به‌ویژه در افرادی که زمینه‌ی ژنتیکی دارند، ترکیبی از محافظت مؤثر در برابر آفتاب + درمان‌های روشن‌کننده یا پزشکی بهترین نتیجه را دارد. نیازی به کنار آمدن کامل با آن نیست، اما اگر آن‌ها را ویژگی شخصیتی خودتان می‌دانید و مشکلی با آن ندارید، از نظر پزشکی الزام قطعی به درمان هم نیست. در نهایت این انتخابی شخصی است.

اما اگر هدفتان کاهش آن‌هاست، اولین قدم و مهم‌ترین اقدام، استفاده‌ی منظم از ضدآفتاب و پرهیز از تابش مستقیم نور خورشید است.