آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع در مورد دستکاری جوش‌های صورت، به‌ویژه جوش‌های چرکی و نگرانی از باقی ماندن جای آن‌ها یا ایجاد لک پوستی است.
واقعاً چرا دستکاری جوش‌ها باعث ماندگاری جای آن‌ها می‌شود؟
وقتی شما یک جوش را فشار می‌دهید یا دستکاری می‌کنید، در واقع پوست را دچار آسیب می‌کنید. این آسیب می‌تواند باعث التهاب بیشتر، تخریب بافت اطراف، و در نهایت ایجاد اسکار (جای زخم) یا لک‌های قهوه‌ای یا قرمز رنگ شود.
دلایل علمی ماندگاری جای جوش بعد از دستکاری
-
ترشح چربی و عفونت به عمق پوست نفوذ می‌کند: فشار دادن جوش می‌تواند چرک و باکتری را به لایه‌های عمیق‌تر پوست منتقل کند که باعث افزایش التهاب و ایجاد ضایعه‌ای عمیق‌تر می‌شود.
-
پارگی مویرگ‌ها و تخریب بافت اطراف: این پارگی‌ها باعث ایجاد قرمزی، کبودی، و در نهایت تغییر رنگ در آن ناحیه می‌شوند.
-
ایجاد بافت ترمیمی غیرطبیعی (اسکار): بدن شما سعی می‌کند آسیب را ترمیم کند، اما این ترمیم گاهی با تولید زیاد یا کم کلاژن همراه است که منجر به اسکار فرو رفته یا برجسته می‌شود.
-
احتمال هایپرپیگمنتیشن یا لک پس از التهاب (PIH): به‌خصوص در پوست‌های گندمی تا تیره، التهاب بعد از جوش به راحتی به لک‌های قهوه‌ای تبدیل می‌شود.
چرا جوش‌های چرکی بیشتر جای می‌گذارند؟
-
جوش‌های چرکی معمولاً به‌خاطر باکتری پروپیونی‌باکتریوم آکنه ایجاد می‌شوند که خود التهاب زیادی تولید می‌کند.
-
این جوش‌ها در عمق بیشتری از پوست قرار دارند و هنگام ترکاندن، آسیب زیادی به پوست وارد می‌شود.
-
چون محتویات آن‌ها عفونی است، احتمال گسترش باکتری به نواحی اطراف نیز افزایش پیدا می‌کند.
راهکارهایی برای زمانی که واقعاً نمی‌توانید جلوی خودتان را بگیرید
اگر خیلی وسوسه شدید که جوش را دستکاری کنید، رعایت نکات زیر می‌تواند آسیب را کمتر کند:
-
حتماً دست‌ها و پوست صورت را ضدعفونی کنید.
-
از سوزن استریل مخصوص جوش (comedone extractor) استفاده کنید.
-
فقط زمانی جوش را فشار دهید که سر چرکی سفید آن کاملاً مشخص باشد.
-
بعد از تخلیه، سریع از محلول‌های ضدالتهاب و آنتی‌بیوتیکی مثل کلیندامایسین استفاده کنید.
-
روی ناحیه را ضدآفتاب و ترمیم‌کننده بزنید تا لک نشود.
جایگزین‌های حرفه‌ای برای تخلیه جوش
اگر جوش چرکی یا دردناک زیاد دارید، بهتر است به جای دستکاری، یکی از روش‌های زیر را انتخاب کنید:
-
درمان دارویی با تجویز متخصص پوست (مثل بنزوئیل پراکسید، رتینوئیدها، آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی)
-
تخلیه توسط پزشک یا کلینیک زیبایی با ابزار استریل
-
تزریق کورتون داخل جوش چرکی بزرگ برای کاهش التهاب فوری
-
استفاده از پچ‌های مخصوص جوش حاوی سالیسیلیک اسید یا هیدروکلوئید
برای جلوگیری از ماندن جای جوش چه کنیم؟
-
به‌هیچ‌وجه جوش را نخراشید یا نترکانید.
-
از ضدآفتاب به طور منظم استفاده کنید.
-
بعد از هر جوش از ترمیم‌کننده‌های پوستی استفاده کنید.
-
اگر لک باقی ماند، از سرم‌های ضدلک حاوی نیاسینامید، ویتامین C یا آزلائیک اسید استفاده کنید.
جمع‌بندی
بله، واقعاً دستکاری جوش—مخصوصاً جوش‌های چرکی—احتمال ماندن جای آن را چند برابر می‌کند. اگرچه ممکن است گاهی نتوانید جلوی خودتان را بگیرید، اما رعایت اصول بهداشتی و استفاده از محصولات مراقبتی مناسب می‌تواند از ماندگاری لک و اسکار جلوگیری کند. بهترین راه‌حل همچنان پیشگیری، مراجعه به متخصص پوست و پیروی از درمان‌های علمی و ایمن است.
