آنچه از سوال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع درباره کاهش وزن شدید و عدم بازگشت وزن پس از عمل گاسترکتومی معده در همسرتان است.
تأثیر گاسترکتومی بر وزن بدن
گاسترکتومی (برداشتن بخشی یا تمام معده) معمولاً به دلایل درمانی مانند زخم‌های شدید معده، تومور یا برخی اختلالات متابولیک انجام می‌شود. بعد از این جراحی، کاهش وزن شدید یک روند رایج و قابل انتظار است، به‌ویژه در ماه‌های اولیه پس از عمل.
چرا بعد از گاسترکتومی وزن اضافه نمی‌شود؟
عوامل متعددی می‌توانند باعث شوند که افزایش وزن بعد از این نوع جراحی دشوار باشد:
-
کاهش ظرفیت معده: معده کوچک‌شده مقدار غذای کمتری را در هر وعده تحمل می‌کند.
-
تغییر در هضم و جذب: ممکن است جذب مواد مغذی مثل پروتئین، ویتامین‌ها و چربی‌ها دچار اختلال شود.
-
دیس‌موتیلیتی یا اختلال در حرکت دستگاه گوارش: برخی بیماران دچار عبور سریع غذا از معده به روده می‌شوند (dumping syndrome) که سبب کاهش اشتها، تهوع یا اسهال بعد از غذا می‌شود.
-
افزایش نیاز متابولیک بدن: در دوره نقاهت و بازسازی بافت‌ها، بدن انرژی بیشتری مصرف می‌کند.
-
محدودیت‌های تغذیه‌ای و روانی: گاهی اضطراب، وسواس تغذیه یا ترس از درد باعث کاهش میل به غذا می‌شود.
آیا امیدی به بازگشت وزن هست؟
بله، اما این مسئله نیازمند زمان، پیگیری تخصصی و برنامه‌ریزی دقیق است. معمولاً در ۶ تا ۱۲ ماه اول پس از گاسترکتومی، کاهش وزن عمده رخ می‌دهد و بعد از آن بدن به یک تعادل نسبی می‌رسد. برگشت به وزن دقیق قبل از عمل ممکن است برای برخی بیماران دشوار باشد، اما:
-
بازگشت بخشی از وزن در صورت رعایت اصول صحیح تغذیه و استفاده از مکمل‌ها امکان‌پذیر است.
-
در برخی بیماران، وزن به‌تدریج و به‌صورت محدود افزایش می‌یابد، به‌ویژه اگر فرد از لحاظ تغذیه‌ای و متابولیک تحت نظر باشد.
اقدامات پیشنهادی برای افزایش وزن سالم
برای کمک به همسر شما جهت بازسازی وزن و بهبود وضعیت تغذیه، اقدامات زیر می‌تواند بسیار مؤثر باشد:
تنظیم رژیم غذایی تخصصی
-
وعده‌های متعدد و کوچک: به‌جای سه وعده، از ۵ تا ۷ وعده غذایی سبک و پرکالری استفاده شود.
-
افزایش مصرف پروتئین: منابعی مثل تخم‌مرغ، ماست یونانی، گوشت نرم پخته، عدسی و مکمل‌های پروتئینی توصیه می‌شود.
-
چربی‌های سالم: استفاده از روغن زیتون، آووکادو، کره بادام‌زمینی و مغزها برای افزایش کالری بدون حجم زیاد غذا.
-
نوشیدنی‌های پرکالری: شیک‌های خانگی با شیر پرچرب، موز، پودر پروتئین یا بستنی.
مکمل‌های تغذیه‌ای
-
مولتی‌ویتامین‌های روزانه (ترجیحاً تحت نظر پزشک)
-
مکمل‌های آهن، B12 و ویتامین D در صورت نیاز
-
پودرهای مکمل کالری و پروتئین مانند Ensure، Boost یا مکمل‌های مشابه دارویی
پیگیری تخصصی
-
مشاوره با متخصص تغذیه بالینی برای طراحی برنامه دقیق تغذیه و ارزیابی وضعیت کمبودهای ریزمغذی
-
بررسی عملکرد تیروئید و متابولیسم، در صورتی که افزایش وزن اتفاق نمی‌افتد با وجود دریافت کافی انرژی
-
ارجاع به متخصص گوارش یا جراحی در صورت وجود علائمی مانند درد، تهوع، اسهال یا نشانه‌های سوءجذب
علائم هشداردهنده برای بررسی‌های بیشتر
اگر هر یک از موارد زیر وجود دارد، لازم است سریع‌تر به پزشک مراجعه شود:
-
کاهش وزن مداوم یا سریع پس از ماه‌های اولیه
-
احساس ضعف مفرط، سرگیجه یا بی‌حالی
-
تغییر در رنگ پوست یا ریزش شدید مو
-
علائم سوءجذب مانند مدفوع چرب یا حجیم
-
تهوع یا استفراغ مکرر
جمع‌بندی
✅ کاهش وزن بعد از گاسترکتومی امری طبیعی است، اما با گذشت زمان و برنامه‌ریزی درست، می‌توان بخشی از وزن را بازگرداند.
✅ تمرکز بر تغذیه پرکالری، مصرف مکمل‌ها و پیگیری پزشکی کلید موفقیت در این مسیر است.
✅ در صورت نبود علائم هشدار، امید به بهبودی وجود دارد، ولی برگشت کامل به وزن قبل از عمل ممکن است زمان‌بر و نسبی باشد.
