آنچه از سؤال شما متوجه میشوم این است که موضوع در مورد عمل جراحی بایپس معده و نگرانی درباره کاهش نیافتن وزن یا برگشت وزن به دلیل ژنتیک چاقی است.
بررسی کلی بایپس معده و تأثیر ژنتیک چاقی
جراحی بایپس معده (Roux-en-Y gastric bypass) یکی از مؤثرترین روشهای جراحی چاقی است که با کاهش حجم معده و ایجاد تغییر در مسیر گوارشی باعث کمخوری، کاهش جذب کالری و در نتیجه کاهش وزن میشود.
با این حال، عوامل ژنتیکی، سبک زندگی، و رفتارهای تغذیهای بعد از عمل، نقش مهمی در موفقیت طولانیمدت جراحی دارند.
تأثیر ژن چاقی بر نتیجه عمل
داشتن ژن چاقی (مثل جهش در ژن FTO یا MC4R) میتواند زمینه را برای اضافهوزن و تمایل بیشتر به پرخوری فراهم کند. اما:
-
ژن بهتنهایی سرنوشتساز نیست. حتی افراد با زمینه ژنتیکی قوی برای چاقی نیز میتوانند با ابزارهای مناسب (مثل بایپس معده، تغییرات رفتاری و پیگیری مداوم) به کاهش وزن مؤثر و پایدار برسند.
-
بایپس بهطور موقت اشتها را نیز کاهش میدهد، که باعث میشود تمایل ژنتیکی برای پرخوری تا حدی مهار شود.
احتمال برگشت وزن بعد از بایپس چقدر است؟
بر اساس مطالعات بالینی:
-
در سال اول تا دوم بعد از عمل، اکثر افراد حدود ۶۰ تا ۷۵ درصد از اضافهوزنشان را از دست میدهند.
-
در ۵ تا ۱۰ سال بعد از عمل، حدود ۱۵ تا ۳۵ درصد بیماران ممکن است مقداری از وزن ازدسترفته را دوباره اضافه کنند.
-
تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد افراد ممکن است بازگشت وزن قابلتوجهی (بیش از ۱۵٪ وزن ازدسترفته) را تجربه کنند.
این برگشت معمولاً به دلایل زیر رخ میدهد:
-
عدم رعایت رژیم غذایی مناسب
-
کاهش فعالیت بدنی
-
رشد مجدد بخشی از معده یا گشاد شدن کیسه بایپس
-
عوامل روانی مثل پرخوری عصبی یا افسردگی
نکات مثبت در مورد وضعیت شما
با توجه به مشخصات شما:
-
وزن: ۱۰۵ کیلوگرم
-
قد: ۱۶۳ سانتیمتر
-
BMI شما حدود 39.5 است، که در دستهی چاقی کلاس ۲ تا ۳ قرار میگیرد و شما کاندید مناسبی برای بایپس هستید.
-
اگر حدود ۷۰٪ از اضافهوزنتان را از دست بدهید (که بسیار معمول است)، به وزنی حدود ۷۰–۷۵ کیلوگرم خواهید رسید.
اقداماتی برای کاهش ریسک برگشت وزن بعد از بایپس
برای غلبه بر تأثیر ژنتیکی و حفظ کاهش وزن در درازمدت، رعایت موارد زیر بسیار مهم است:
-
رژیم غذایی منظم و کمکالری تحت نظر متخصص تغذیه
-
فعالیت بدنی منظم (حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت هوازی)
-
درمان و مدیریت اختلالات روانی مثل افسردگی یا پرخوری عصبی
-
پشتیبانی روانی یا گروههای حمایت از بیماران جراحی شده
-
پیگیریهای منظم پزشکی برای بررسی وضعیت معده، سطح ویتامینها و متابولیسم بدن
-
استفاده از رواندرمانی یا رفتاردرمانی برای تثبیت عادتهای جدید غذایی و مقابله با وسوسههای غذایی
جمعبندی
اگرچه ژنتیک نقش دارد، اما با انتخاب درست جراحی، پیگیری مستمر و تغییر سبک زندگی، احتمال موفقیت بلندمدت بسیار بالا است. بایپس معده یکی از بهترین ابزارها برای غلبه بر چاقی مقاوم به رژیم و ورزش است، حتی در افرادی که زمینه ژنتیکی قوی دارند.
بنابراین:
-
احتمال چاق شدن مجدد بعد از بایپس وجود دارد، ولی با رعایت اصول، این احتمال قابلمدیریت و قابلپیشگیری است.
-
نقش شما در مراقبتهای بعد از عمل، از ژنتیک مهمتر است.
اگر با دید آگاهانه و برنامهریزی بلندمدت جلو بروید، میتوانید از این ابزار قدرتمند به نفع خودتان استفاده کنید.