آنچه از عکسها و توضیحتان متوجه شدم، موضوع دربارهی آکنه التهابی و عودکننده در دوران نوجوانی است. این نوع جوشها معمولاً در اثر تغییرات هورمونی، چربی زیاد پوست، یا عوامل داخلی مانند اختلالات غددی و تخمدانها بهوجود میآیند و اگر بهموقع درمان نشوند میتوانند جای جوش دائمی برجا بگذارند.
بررسیهای آزمایشگاهی لازم در آکنه نوجوانان
برای شروع درمان اصولی، بهتر است ابتدا علل زمینهای بررسی شود. آزمایشهای زیر به پزشک کمک میکند تا بداند آیا علت جوشها هورمونی یا متابولیک است یا خیر:
-
تستهای هورمونی:
-
تست تستوسترون آزاد و کل
-
DHEA-S
-
LH و FSH
-
پرولاکتین
-
کورتیزول صبحگاهی
(در صورت بینظمی قاعدگی یا موهای زائد روی صورت این تستها اهمیت بیشتری دارند.)
-
-
تستهای عمومی و تغذیهای:
-
CBC (بررسی کمخونی و التهاب)
-
ویتامین D
-
ویتامین B12
-
آهن (Ferritin)
-
قند خون ناشتا و انسولین (در صورت سابقه جوشهای مقاوم یا چاقی)
-
این آزمایشها کمک میکنند مشخص شود آیا اختلال هورمونی، کمبود ویتامین یا مقاومت به انسولین وجود دارد یا خیر.
درباره مصرف راکوتان در سن ۱۴ سالگی
راکوتان (ایزوترتینوئین) دارویی بسیار مؤثر است اما مصرف آن در نوجوانان باید با احتیاط و زیر نظر متخصص پوست و در موارد خاص انجام شود. نکات مهم:
-
در سنین زیر ۱۵ سال، معمولاً تنها زمانی تجویز میشود که:
-
آکنه شدید و چرکی باشد،
-
درمانهای موضعی و آنتیبیوتیکی نتیجه نداده باشند،
-
و خطر باقی ماندن جای جوش زیاد باشد.
-
-
راکوتان نیاز به بررسی آزمایش کبد (AST, ALT) و چربی خون (TG, Cholesterol) دارد و باید ماهانه کنترل شود.
-
همچنین در دختران باید مطمئن بود که بارداری وجود ندارد یا امکانش نیست، چون دارو در دوران بارداری ممنوع است.
درمان مرحلهای و ایمنتر برای این سن
تا قبل از تصمیم به راکوتان، میتوان درمانهای زیر را زیر نظر متخصص امتحان کرد:
-
ترکیب درمان موضعی:
-
ژل بنزوئیل پراکسید ۲٫۵ یا ۵٪ (شبها)
-
کرم رتینوئیدی مانند آداپالن (در شبهای جداگانه)
-
شوینده ملایم مخصوص پوست چرب
-
کرم ضدآفتاب غیرچرب مخصوص آکنه
-
-
در صورت التهاب زیاد:
آنتیبیوتیک خوراکی مثل داکسیسایکلین برای ۲ تا ۳ ماه (طبق دستور پزشک) -
تنظیم رژیم غذایی:
کاهش لبنیات پرچرب، قند و فستفودها، مصرف سبزیجات و آب کافی.
نکات کاربردی و مراقبتی در خانه
-
هرگز جوشها را فشار ندهید، چون خطر ایجاد اسکار زیاد میشود.
-
از شستوشوی زیاد با صابون پرهیز کنید، روزی دو بار شوینده ملایم کافی است.
-
روبالشی را هر دو روز تعویض کنید.
-
در صورت استفاده از لوازم آرایش، حتماً نوع غیرکمدوژنیک انتخاب شود.
جمعبندی
بهطور خلاصه، ابتدا باید آزمایشهای هورمونی و تغذیهای انجام شود تا علت اصلی جوش مشخص گردد. اگر نتایج طبیعی بود و درمانهای اولیه مؤثر نبودند، پزشک متخصص پوست ممکن است راکوتان را با دوز پایین و تحت کنترل ماهانه شروع کند.
در سن ۱۴ سالگی این دارو «ممنوع» نیست، اما تنها باید زمانی تجویز شود که هیچ درمان دیگری مؤثر نبوده باشد.
