آنچه از سوال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع درباره کم‌پشت شدن و ریزش موی شدید در ناحیه بالای سر و دیده شدن پوست کف سر است، و شما نگران علت زمینه‌ای آن (مانند مشکلات هورمونی یا کم‌خونی) هستید و می‌خواهید بدانید برای تشخیص دقیق چه آزمایش‌هایی باید انجام دهید.
تشخیص علت ریزش مو و کم‌پشتی
ریزش مو ممکن است دلایل متعددی داشته باشد، و برای رسیدن به درمان مؤثر، ابتدا باید علت زمینه‌ای مشخص شود. برخی از مهم‌ترین علل شامل موارد زیر هستند:
-
اختلالات هورمونی (مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، مشکلات تیروئید، افزایش آندروژن‌ها)
-
کم‌خونی یا فقر آهن
-
کمبود ویتامین‌ها (به‌ویژه ویتامین D، بیوتین، ویتامین B12)
-
استرس‌های مزمن یا ناگهانی
-
عوامل ارثی (آلوپسی آندروژنیک) – مخصوصاً اگر ریزش در ناحیه فرق سر باشد
-
مشکلات تغذیه‌ای یا رژیم‌های سخت غذایی
-
بیماری‌های خودایمنی مانند آلوپسی آره‌آتا
-
مصرف داروهای خاص یا تغییرات دارویی
آزمایش‌های لازم برای بررسی علت ریزش مو
پیشنهاد می‌کنم برای شروع، به پزشک عمومی یا متخصص پوست و مو مراجعه کنید، ولی لیست زیر شامل آزمایش‌هایی است که معمولاً برای ارزیابی دقیق ریزش مو توصیه می‌شوند:
آزمایش‌های عمومی اولیه
-
CBC (شمارش کامل سلول‌های خونی): بررسی کم‌خونی یا عفونت
-
آهن و فریتین سرم: ارزیابی ذخیره آهن بدن (فقر آهن یکی از شایع‌ترین علل ریزش مو در خانم‌هاست)
-
ویتامین B12 و ویتامین D: کمبود این ویتامین‌ها هم می‌تواند در ریزش مو نقش داشته باشد
-
روی (Zinc): یکی از عناصر کلیدی در سلامت مو
بررسی‌های هورمونی (مخصوصاً اگر چرخه قاعدگی نامنظم است یا سابقه خانوادگی دارید)
-
TSH، T3، T4: برای بررسی عملکرد تیروئید (کم‌کاری یا پرکاری تیروئید می‌تواند باعث ریزش مو شود)
-
FSH و LH: بررسی عملکرد تخمدان
-
پرولاکتین: افزایش آن گاهی موجب اختلالات هورمونی می‌شود
-
تستوسترون آزاد و کل، DHEA-S و آندروستن دیون: بررسی احتمال افزایش هورمون‌های مردانه
-
آزمایش‌های مرتبط با تخمدان پلی‌کیستیک اگر علائم آن (مانند جوش، موی زائد، چاقی یا قاعدگی نامنظم) وجود داشته باشد
روش‌های تکمیلی بررسی
در کنار آزمایش‌ها، روش‌های بالینی دیگری نیز ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر استفاده شوند:
-
معاینه پوست سر و بررسی الگوی ریزش مو
-
تریکوگرام یا تریکوسکوپی (بررسی وضعیت موها زیر درماتوسکوپ)
-
بیوپسی پوست سر (در موارد خاص برای بررسی آلوپسی اسکارده یا خودایمنی)
نکاتی که به تشخیص کمک می‌کند
برای کمک به پزشک، بهتر است اطلاعات زیر را به‌دقت در نظر بگیرید و هنگام مراجعه بیان کنید:
-
از چه زمانی ریزش مو شروع شده؟
-
روزانه تقریباً چند تار مو از دست می‌دهید؟
-
آیا سابقه خانوادگی ریزش مو دارید؟
-
چرخه قاعدگی‌تان منظم است؟
-
اخیراً استرس زیاد، کاهش وزن شدید یا بیماری خاصی داشته‌اید؟
-
دارویی مصرف می‌کنید یا اخیراً قطع کرده‌اید؟
جمع‌بندی
برای تشخیص علت اصلی ریزش موی شما، لازم است با یک پزشک متخصص مشورت کرده و آزمایش‌های خون پایه‌ای و هورمونی را انجام دهید. با توجه به اینکه کم‌پشتی مو در ناحیه بالای سر بیشتر به الگوی آندروژنتیک یا مشکلات هورمونی مربوط می‌شود، بهتر است این مسیر بررسی دقیق‌تر دنبال شود. انجام آزمایش‌هایی مانند CBC، فریتین، تیروئید، و بررسی هورمون‌های جنسی می‌تواند راهگشا باشد. در صورت نیاز، پزشک می‌تواند شما را به متخصص غدد یا زنان برای بررسی دقیق‌تر ارجاع دهد.
