پروتز گوش

پروتز گوش یک نوع بازسازی مصنوعی برای افرادی است که به دلایل مادرزادی، تصادف، سوختگی، یا بیماری هایی مثل سرطان، قسمتی یا تمام لاله گوش خود را از دست داده اند. در این روش، یک گوش مصنوعی از جنس سیلیکون پزشکی ساخته می شود که از نظر فرم، رنگ و بافت بسیار شبیه به گوش طبیعی فرد است. این پروتز به صورت سفارشی و اختصاصی طراحی شده و هدف آن بازگرداندن زیبایی، تقارن چهره و افزایش اعتماد به نفس فرد است.

کاربرد پروتز گوش صرفاً زیبایی نیست؛ در برخی موارد، این پروتز به حفظ عملکرد ابزارهای کمک شنوایی نیز کمک می کند، به ویژه در افرادی که پشت گوش آن ها دچار نقص یا زخم شده و استفاده از سمعک های رایج برایشان دشوار است. پروتز گوش می تواند به صورت متحرک (با چسب یا اتصالات مغناطیسی) یا کاشت دائمی با استفاده از ایمپلنت های تیتانیومی استفاده شود.

فرآیند طراحی و ساخت پروتز گوش مصنوعی کاملاً سفارشی است و معمولاً شامل چند جلسه مراجعه به متخصص پروتزساز و جراح می باشد. در ابتدا، قالب گیری از ناحیه گوش یا نیم رخ سالم بیمار انجام می شود. سپس با استفاده از متریال مخصوص، گوش مصنوعی با رنگ پوست دقیق فرد ساخته می شود. رنگ، بافت و حتی رگه های پوستی به دقت بازسازی می شوند تا نتیجه نهایی کاملاً طبیعی به نظر برسد.

نصب پروتز ممکن است با روش های مختلفی انجام شود. رایج ترین روش استفاده از چسب مخصوص پزشکی است، اما در برخی افراد، با کاشت پایه های فلزی در استخوان گیجگاهی (Osseointegration) می توان پروتز را به صورت مغناطیسی و بسیار پایدار نصب کرد. انتخاب روش به سن، شرایط پوست، سبک زندگی و نظر پزشک بستگی دارد.

پروتز گوش سیلیکونی گزینه ای مناسب برای افرادی است که با نقص مادرزادی گوش (مانند میکروتیا)، آسیب دیدگی ناشی از تصادف، سوختگی، سرطان پوست یا برداشتن گوش به دلایل پزشکی مواجه هستند. کودکانی که در دوران رشد نیاز به ظاهر طبیعی دارند و نمی توانند در سنین پایین جراحی بازسازی انجام دهند نیز از این روش بهره مند می شوند.

همچنین افرادی که جراحی های متعدد بازسازی گوش با غضروف را انجام داده اما از نتایج راضی نیستند، یا امکان تحمل فشار جراحی دیگر را ندارند، می توانند از پروتز به عنوان جایگزینی کم تهاجمی استفاده کنند. با مشورت با متخصص، می توان بهترین زمان و روش برای دریافت پروتز را مشخص کرد.

مزایای پروتز گوش شامل موارد زیر است:

• بازگرداندن زیبایی ظاهری صورت
• عدم نیاز به جراحی سنگین
• طراحی کاملاً شخصی سازی شده
• امکان جای گذاری و برداشتن آسان
• عدم تأثیر بر عملکرد شنوایی طبیعی
• افزایش اعتماد به نفس در ارتباطات اجتماعی

معایب احتمالی نیز شامل موارد زیر است:

• نیاز به مراقبت و نگهداری روزانه
• احتمال آسیب پذیری پروتز در برابر گرما یا مواد شیمیایی
• هزینه نسبتاً بالا برای طراحی سفارشی
• احتمال جابه جایی یا افتادن در صورت استفاده از چسب ضعیف
• نیاز به تعویض پس از چند سال به دلیل تغییر رنگ یا فرسودگی

قیمت پروتز گوش بسته به نوع متریال، طراحی سفارشی، مهارت سازنده، و روش نصب (چسبی یا ایمپلنت دار) متفاوت است. به طور کلی، هزینه ساخت پروتز گوش سیلیکونی در ایران بین ۱۵ تا ۵۰ میلیون تومان متغیر است. در صورت استفاده از پایه های ایمپلنتی، هزینه های جانبی مانند جراحی کاشت نیز به آن اضافه می شود.

پروتزهای باکیفیت معمولاً بین ۳ تا ۵ سال ماندگاری دارند و در صورت مراقبت مناسب حتی بیشتر نیز دوام می آورند. با این حال، عوامل محیطی مانند نور آفتاب، تعریق، و مواد آرایشی می توانند به مرور بر رنگ یا ظاهر پروتز تأثیر بگذارند، بنابراین نگهداری اصولی برای افزایش طول عمر آن بسیار مهم است.

برای حفظ کیفیت و دوام پروتز گوش سیلیکونی، رعایت چند اصل ساده اما ضروری در نگهداری روزانه اهمیت زیادی دارد. این پروتزها به خصوص اگر با چسب یا اتصالات مغناطیسی استفاده شوند، نیازمند مراقبت های منظم هستند تا ظاهر آن ها طبیعی باقی بماند و دچار آسیب یا آلودگی نشوند. تمیز نگه داشتن سطح پروتز و محل اتصال آن به پوست، از عفونت، التهاب و تغییر رنگ جلوگیری می کند.

برای شست وشو، باید از آب ولرم و صابون ملایم استفاده شود. پس از شستن، خشک کردن با دستمال نرم و تمیز ضروری است. همچنین قرار نگرفتن پروتز در معرض گرمای زیاد، نور مستقیم خورشید، الکل یا شوینده های قوی، در افزایش ماندگاری آن نقش مهمی دارد. استفاده روزانه از چسب های مخصوص پزشکی یا تمیز کردن بخش های مغناطیسی نیز باید طبق دستور متخصص انجام شود.

بله، پروتز گوش برای کودکان یکی از کاربردهای مهم این فناوری است، به ویژه برای کودکانی که با اختلالات مادرزادی مانند میکروتیا (کوچک یا ناقص بودن گوش) به دنیا آمده اند. استفاده از پروتز در سنین پایین می تواند از نظر روانی، اجتماعی و زیبایی شناختی تأثیرات مثبتی داشته باشد و از بروز احساس کمبود یا اعتمادبه نفس پایین در محیط مدرسه و اجتماع جلوگیری کند.

پروتز گوش برای کودکان معمولاً با طراحی نرم تر و سبک تر تولید می شود و روش اتصال آن به گونه ای انتخاب می شود که برای پوست حساس کودک مشکلی ایجاد نکند. همچنین این روش، در سنینی که امکان انجام جراحی پلاستیک وجود ندارد، یک راه حل مؤثر، موقت و بسیار ایمن محسوب می شود تا کودک بتواند تا زمان مناسب برای بازسازی جراحی، ظاهر متناسب تری داشته باشد.

تفاوت اصلی بین پروتز گوش و جراحی بازسازی گوش در روش اجرا، نتایج و میزان تهاجمی بودن آن هاست. در جراحی ترمیمی، با استفاده از غضروف دنده یا مواد مصنوعی، لاله گوش جدیدی به صورت دائمی ساخته می شود که نیاز به چند مرحله جراحی پیچیده دارد. این روش دائمی تر است اما تهاجمی تر، پرهزینه تر و با دوران نقاهت طولانی همراه است.

در مقابل، پروتز گوش بدون جراحی سنگین، در زمانی کوتاه و با طراحی سفارشی ساخته می شود و نیاز به بستری یا بخیه ندارد. این پروتز قابل برداشتن و نصب مجدد است، اما به دلیل متحرک بودن، نیاز به نگهداری بیشتری دارد. انتخاب میان این دو گزینه باید بر اساس شرایط بیمار، سن، سابقه پزشکی و اولویت های فردی انجام شود.

در سال های اخیر، با پیشرفت فناوری چاپ سه بعدی، امکان طراحی و تولید پروتز گوش سه بعدی فراهم شده است. در این روش، با اسکن دیجیتال از گوش سالم یا مدل ایده آل، قالب دقیق پروتز ساخته شده و با چاپگرهای پیشرفته، ساختار ظاهری و بافت مشابه گوش طبیعی ایجاد می شود.

پروتزهای سه بعدی از نظر ظاهری بسیار دقیق تر و شبیه تر به گوش واقعی هستند. همچنین امکان تنظیم رنگ، بافت پوست و حتی طراحی سوراخ گوش برای استفاده از گوشواره وجود دارد. این نوع پروتز به خصوص برای بیمارانی که تمایل به زیبایی بالاتر و جزئیات بیشتر دارند، انتخابی پیشرفته تر و شخصی تر محسوب می شود.

آیا پروتز گوش ضد آب است؟
خیر، بهتر است هنگام استحمام، شنا یا تماس مستقیم با آب، پروتز برداشته شود تا تغییر رنگ یا چسبندگی آن تحت تأثیر قرار نگیرد.

هر چند وقت باید پروتز گوش را تعویض کرد؟
معمولاً هر ۳ تا ۵ سال یک بار بسته به میزان استفاده و شرایط نگهداری باید تعویض شود.

آیا پروتز گوش حرکت می کند یا می افتد؟
در صورت استفاده از چسب مناسب یا ایمپلنت مغناطیسی، پروتز به خوبی در جای خود ثابت می ماند.

آیا امکان خوابیدن با پروتز وجود دارد؟
توصیه می شود شب ها پروتز برداشته شود تا هم پوست استراحت کند و هم از آسیب احتمالی به خود پروتز جلوگیری شود.

آیا کودکان هم می توانند گوشواره استفاده کنند با وجود پروتز؟
بله، پروتزهای سفارشی این قابلیت را دارند که محل مخصوص سوراخ گوشواره داشته باشند، به شرط آن که طراحی با این هدف انجام شده باشد.