منظور از انحراف تیغه بینی دقیقاً چیست؟
انحراف تیغه بینی (سپتوم) به حالتی گفته میشود که دیوارهٔ میانی بینی که دو سوراخ بینی را از هم جدا میکند، به یک سمت متمایل شده باشد. این تیغه در حالت ایدهآل باید صاف و در وسط بینی قرار گرفته باشد؛ اما در بسیاری از افراد، کمی انحراف دارد و در برخی موارد این انحراف شدیدتر است.
این حالت میتواند صرفاً از نظر ظاهری قابل توجه باشد یا باعث اختلالاتی در تنفس و تهویه طبیعی بینی شود. برای برخی افراد، اصلاح این انحراف به دلایل زیبایی یا عملکردی مورد توجه قرار میگیرد.
این حالت به کدام ناحیه مربوط است؟
انحراف تیغه بینی ناحیه میانی داخلی بینی را درگیر میکند؛ یعنی دیوارهای غضروفی-استخوانی که در امتداد بین دو سوراخ بینی قرار دارد و تا داخل حفرههای بینی ادامه مییابد.
چه عواملی باعث بهوجود آمدن انحراف تیغه بینی میشوند؟
دلایل انحراف تیغه بینی میتوانند ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و اتفاقی باشند:
● ژنتیک: در بسیاری از افراد، انحراف تیغه از بدو تولد وجود دارد یا بهمرور در طی رشد ظاهر میشود. ساختار استخوانی صورت و بینی نقش مهمی دارد.
● آسیبدیدگی: یکی از شایعترین دلایل انحراف قابل توجه تیغه بینی، ضربه یا شکستگی بینی در کودکی، هنگام ورزش، یا تصادف است.
● رشد نامتقارن: گاهی رشد استخوانها و غضروفهای بینی بهصورت نامتقارن اتفاق میافتد که منجر به انحراف سپتوم میشود.
● عوامل محیطی یا شغلی: مواجهه طولانی با هوای خشک یا آلایندهها میتواند علائم ناشی از انحراف را تشدید کند.
● افزایش سن: با افزایش سن، غضروفهای بینی تغییر شکل داده و ممکن است انحراف بیشتر نمایان شود.
در برخی موارد، انحرافها خفیف و پایدار هستند و در مواردی نیز با گذر زمان شدت بیشتری میگیرند.
انواع انحراف تیغه بینی
● انحراف قدامی (جلویی): معمولاً در بخش ابتدایی و قابل دیدن بینی اتفاق میافتد و ممکن است همراه با تغییرات ظاهری باشد.
● انحراف خلفی (عمیقتر): در بخشهای داخلیتر حفره بینی رخ میدهد و بیشتر باعث اختلال تنفسی میشود تا تأثیر ظاهری.
● انحراف به همراه خار یا زائده استخوانی: در برخی افراد تیغه منحرف دارای برجستگی یا قلابیشکل است که ممکن است به مخاط بینی آسیب بزند.
تصاویر قبل و بعد از اصلاح انحراف تیغه بینی
سپتوپلاستی (عمل اصلاح تیغه بینی)
در لینک زیر میتوانید تصاویر قبل و بعد از اصلاح انحراف تیغه با روش سپتوپلاستی را مشاهده کنید. این نمونهها معمولاً تغییرات ظاهری خفیفتری دارند اما بهوضوح نشاندهنده بهبود مسیر تنفس و تقارن داخلی بینی هستند.
عمل زیبایی بینی (رینوپلاستی همراه با سپتوپلاستی)
در صورتی که بهدنبال اصلاح همزمان فرم ظاهری بینی هستید، تصاویر جراحی رینوپلاستی که شامل اصلاح انحراف سپتوم نیز هستند، میتوانند دید خوبی از نتایج زیباییشناسی و عملکردی ارائه دهند.
برای مشاهدهٔ مجموعه کامل تصاویر، به گالری با تگ «انحراف تیغه» مراجعه کنید. امکان فیلتر بر اساس سن، زاویه دید، روش درمان و سایر فاکتورها فراهم شده است.
فرم کلی و هماهنگیهای مرتبط
در صورتی که تصمیم به اصلاح انحراف تیغه بینی دارید، بهتر است نگاهی هم به دیگر ویژگیهای مرتبط با فرم کلی بینی داشته باشید. برخی از این موارد مانند پهنای پرههای بینی، قوز بینی یا افتادگی نوک بینی ممکن است بهصورت همزمان اصلاح شوند تا نتیجه نهایی هماهنگتر و متعادلتر باشد.
لیست کامل این موارد در صفحهٔ ابتدایی نسخه زیبایی، با انتخاب ناحیه بینی در دسترس شماست.
سوالات متداول
خیر. بسیاری از افراد با انحرافهای خفیف هیچ مشکلی در تنفس ندارند و این حالت بهصورت اتفاقی هنگام معاینه مشخص میشود.
بله، بهویژه اگر با افزایش سن یا آسیبهای مکرر به بینی همراه باشد.
از نظر آماری، تفاوت زیادی بین جنسیتها وجود ندارد، اما در مردان ورزشکار یا افرادی با فعالیتهای فیزیکی بیشتر، احتمال ضربه و انحراف قابلتوجهتر است.
بله، بهویژه در مواردی که باعث انسداد نسبی یکی از مجاری تنفسی بینی میشود.
در بسیاری از موارد زمینه ژنتیکی دارد، بهویژه اگر ساختار بینی در اعضای خانواده مشابه باشد.
انحراف ساختاری سپتوم معمولاً فقط با جراحی قابل اصلاح است؛ درمانهای غیرجراحی بیشتر برای مدیریت علائم هستند.
گاهی بینی از بیرون صاف بهنظر میرسد اما تیغه داخلی منحرف است، و بالعکس؛ گاهی ظاهر بینی کج است اما سپتوم داخلی مشکلی ندارد.
بله، در مواردی که انحراف باعث تحریک یا خشک شدن مکرر مخاط بینی شود.
خیر. تنها در صورتی که علائم تنفسی یا نیاز زیبایی وجود داشته باشد، جراحی توصیه میشود.
در برخی موارد بله، اما تشخیص دقیق آن نیاز به بررسی بالینی یا تصویربرداری دارد.

