آنچه از پرسش شما متوجه میشوم این است که موضوع درباره انحراف فک در فرزند ۱۰ سالهتان است که هنگام لبخند زدن، چانهاش به وضوح به یک طرف منحرف میشود و نگران هستید که این مشکل اگر زود درمان نشود، تشدید شود. همچنین میخواهید بدانید بهترین زمان درمان این نوع مشکلات چه سنی است و آیا با پلاک قابل اصلاح است یا نه.
تشخیص انحراف فک در کودکان
انحراف چانه هنگام لبخند زدن میتواند نشانهای از یکی از موارد زیر باشد:
-
انحراف عملکردی فک پایین (Functional mandibular shift): وقتی دندانها بهدرستی روی هم قرار نمیگیرند، فک مجبور میشود برای بستن دهان، به یک سمت منحرف شود.
-
انحراف ساختاری یا اسکلتی: ممکن است یک سمت فک از سمت دیگر بلندتر یا برجستهتر رشد کرده باشد که در این صورت موضوع جدیتر است.
-
عادتهای دهانی نامناسب مثل مکیدن انگشت یا فشار زبان به دندانها نیز میتوانند باعث انحراف تدریجی فک شوند.
-
مشکلات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) که گاهی باعث حرکت غیرطبیعی چانه میشود.
در بسیاری از موارد، انحراف چانه هنگام لبخند زدن اولین علامت اختلالات فکی است و نباید نادیده گرفته شود.
بهترین سن برای پیگیری درمان انحراف فک
دوران کودکی و بهویژه بین سنین ۷ تا ۱۲ سالگی، یکی از بهترین زمانها برای مداخلههای ارتودنسی پیشگیرانه یا درمانی است، چون:
-
استخوانهای فک هنوز در حال رشد هستند.
-
میتوان با روشهای سادهتر مثل پلاک، هدگیر یا تمرینهای عضلانی، مسیر رشد استخوانی را اصلاح کرد.
-
اگر مداخله در این سن انجام نشود و مشکل اسکلتی باشد، ممکن است در آینده نیاز به جراحی فک پیدا شود.
در مورد پسر شما که در سن ۱۰ سالگی قرار دارد، هنوز فرصت طلایی برای اصلاح وجود دارد، بهویژه اگر انحراف عملکردی باشد.
آیا میتوان با پلاک این مشکل را اصلاح کرد؟
بله، در بسیاری از موارد، پلاکهای ارتودنسی متحرک یکی از روشهای اولیه و مؤثر برای درمان انحرافات خفیف تا متوسط فکی در کودکان هستند. البته نوع درمان بستگی دارد به اینکه مشکل دقیقاً چیست:
-
اگر انحراف عملکردی باشد (یعنی فک بهخاطر وضعیت بد دندانها ناچار به انحراف میشود)، پلاک میتواند بهخوبی موقعیت فک را اصلاح کند.
-
در موارد انحراف اسکلتی خفیف، پلاکهای اصلاحی یا دستگاههایی مثل فانکشنال اپلاینسها میتوانند رشد فک را هدایت کنند.
-
در انحرافهای شدید اسکلتی، ممکن است نیاز به درمان ترکیبی ارتودنسی ثابت و حتی در بزرگسالی، جراحی فک باشد.
علائم همراهی که باید بررسی شود
بهتر است هنگام مراجعه به متخصص، وجود یا عدم وجود این علائم هم بررسی شود:
-
آیا هنگام غذا خوردن، فک صدا میدهد یا از جایش میپرد؟
-
آیا لبخند نامتقارن است یا فقط چانه منحرف میشود؟
-
آیا دندانها بهدرستی روی هم قرار نمیگیرند؟ (مالاکلوژن)
-
آیا کودک تنفس دهانی دارد یا لب بالا کوتاه است؟
اقداماتی که میتوانید انجام دهید
-
مراجعه به متخصص ارتودنسی کودکان یا دندانپزشک فک و صورت برای معاینه دقیق و گرفتن عکس پانورامیک و سفالومتری (عکس رادیولوژی از استخوان فک).
-
در صورت تشخیص انحراف عملکردی، شروع درمان با پلاک اصلاحی یا دستگاههای فانکشنال هرچه سریعتر توصیه میشود.
-
اگر تشخیص انحراف اسکلتی باشد، بسته به شدت مشکل، درمان مرحلهای طراحی میشود و ممکن است تا پایان رشد (حدود ۱۶ تا ۱۸ سالگی) ادامه یابد.
جمعبندی
انحراف چانه در سن ۱۰ سالگی معمولاً قابل پیگیری و درمان است، بهویژه اگر در مراحل اولیه باشد. با مراجعه بهموقع و تشخیص درست، اغلب میتوان با پلاک یا ابزارهای ارتودنسی ساده مسیر رشد فک را اصلاح کرد و از نیاز به جراحی در آینده جلوگیری نمود. مهمترین اقدام فعلی شما، مراجعه سریع به متخصص ارتودنسی کودکان است تا نوع انحراف مشخص شود و بهترین مسیر درمان آغاز گردد.
