آنچه از عکسهایی که ارسال کردید و سؤالتان فهمیدم این است که موضوع مربوط به نامتقارن شدن چانه و احتمال رشد غیرمتقارن استخوان فک در سن ۱۴ سالگی است.
ارزیابی اولیه وضعیت
در سنین ۱۲ تا ۱۶ سالگی، استخوانهای فک هنوز در حال رشد هستند و غیرقرینگیهای خفیف تا متوسط ممکن است بهتدریج ظاهر شوند. در عکسی که ارسال کردید، اختلاف حجم خفیف تا متوسط سمت چپ چانه دیده میشود که میتواند در چند حالت ایجاد شود:
-
رشد طبیعی اما نامتقارن استخوان فک پایین
-
عادتهای دهانی یا فکی:
-
جویدن یکطرفه
-
خوابیدن روی یک سمت
-
تکیه دادن چانه روی دست
-
-
مشکل در مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
-
دندانهای رویهمخوردگی یا ناهماهنگی فکی
-
رشد بیشازحد یک سمت فک (در موارد نادر)
نکته مهم
در این سن، چون رشد فک هنوز کامل نشده، تشخیص دقیق و اقدام صحیح خیلی اهمیت دارد تا از تشدید نامتقارنی جلوگیری شود.
چه اقداماتی لازم است؟
۱. معاینه توسط متخصص ارتودنسی (ضروریترین اقدام)
ارتودنتیست با بررسی فک، دهان و دندانها میتواند مشخص کند که نامتقارنی ناشی از:
-
استخوان فک است،
-
عضلات،
-
یا نحوه قرارگیری دندانها.
در صورت نیاز ممکن است درخواست عکسبرداری بدهند مثل:
-
OPG (عکس پانورامیک فک)
-
سفالوگرام جانبی و روبرو
این تصاویر بهوضوح نشان میدهد آیا سمت چپ فک بیشفعال است یا فقط ظاهر اینطور دیده میشود.
۲. بررسی نقش عادتها
تا زمان مراجعه، موارد زیر را کنترل کنید چون مستقیماً روی رشد فک تأثیر میگذارد:
-
فقط روی یک سمت نخوابد.
-
از تکیه دادن چانه به دست خودداری کند.
-
غذا را دوطرفه بجود.
-
کف دست را زیر گونه یا چانه قرار ندهد.
۳. پیگیری رشد
در صورت خفیف بودن نامتقارنی، پزشک احتمالاً رصد ۶ ماهه تا یکساله رشد فک را پیشنهاد میکند.
۴. اگر نیاز باشد:
بسته به علت، درمان میتواند شامل:
-
ارتودنسی اصلاحی
-
پلاکهای فانکشنال مخصوص سن رشد
-
درمان مفصل فکی (در صورت درد یا صدا)
-
و تنها در موارد شدید، بعد از پایان بلوغ، جراحی فک
(ولی با عکس فعلی، بهنظر نمیرسد مورد شدید باشد.)
نکات قابل اجرا از همین امروز
-
خوابیدن به پشت یا تغییر مرتب سمت خواب
-
جویدن غذا با هر دو طرف
-
پرهیز از فشار بیرونی روی چانه
-
ثبت عکس هر ۲–۳ ماه برای مقایسه روند رشد
جمعبندی
نامتقارن شدن چانه در ۱۴ سالگی معمولاً به دلیل رشد طبیعی اما نامتعادل فک اتفاق میافتد و در بسیاری موارد با مداخله بهموقع ارتودنسی قابل کنترل است. بهترین و ضروریترین کار، معاینه ارتودنسی + عکس OPG و سفالوگرام است تا نوع رشد مشخص و درمان مناسب انتخاب شود.
