آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع درباره ترک‌خوردگی، شکنندگی و شکستن ناخن‌ها مخصوصاً در انگشت شست و وسط است. همچنین اشاره کردید که سابقه‌ی کمخونی خفیف دارید و رژیم غذایی خاصی را رعایت نمی‌کنید.
بررسی علل شکستن و ترک‌خوردن ناخن‌ها
شکنندگی یا ترک‌خوردگی ناخن‌ها می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در سه دسته‌ی اصلی قرار می‌گیرند: مشکلات تغذیه‌ای و داخلی بدن، آسیب‌های مکانیکی یا شیمیایی، و بیماری‌های ناخن یا پوست.
علل تغذیه‌ای و داخلی
-
کمخونی (به‌خصوص فقر آهن)
حتی کمخونی خفیف می‌تواند کیفیت کراتین ناخن را کاهش دهد. کمبود آهن منجر به کاهش اکسیژن‌رسانی به بستر ناخن شده و ناخن‌ها شکننده، نازک و دارای خطوط یا فرورفتگی می‌شوند.-
نشانه‌های همراه ممکن است شامل خستگی، رنگ‌پریدگی، سردی دست‌وپا یا ریزش مو باشد.
-
-
کمبود بیوتین (ویتامین B7)
بیوتین در استحکام ناخن بسیار مؤثر است و کمبود آن باعث ترک‌خوردن یا نازک‌شدن ناخن می‌شود. -
کمبود سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند:
-
ویتامین B12 و فولیک اسید
-
روی (Zinc)
-
کلسیم و منیزیم
-
پروتئین کافی (به‌ویژه در افرادی با رژیم کم‌پروتئین)
-
-
اختلالات تیروئیدی (به‌ویژه کم‌کاری تیروئید)
ممکن است همراه با خشکی پوست، خستگی، افزایش وزن و شکنندگی ناخن باشد.
علل محیطی و مکانیکی
-
تماس مکرر با آب، شوینده‌ها یا مواد ضدعفونی‌کننده
باعث خشک‌شدن صفحه‌ی ناخن و افزایش شکنندگی می‌شود. -
مانیکورهای تهاجمی یا استفاده از سوهان خشن
سوهان زدن زیاد یا اشتباه، می‌تواند ناخن را ضعیف کند. -
ضربه‌های مکرر به ناخن‌های خاص (مثل شست و وسط)
مثلاً کار با تلفن همراه یا تایپ زیاد باعث آسیب موضعی به ناخن می‌شود. -
هوای خشک یا سرد
فصل‌های سرد یا استفاده از وسایل گرمایشی، رطوبت طبیعی ناخن را کاهش می‌دهند.
بیماری‌های ناخن یا پوست
-
اگزمای دست یا پسوریازیس ناخن
ممکن است با ترک‌خوردگی، تغییر رنگ و جدایی ناخن از بستر همراه باشد. -
عفونت قارچی ناخن
بیشتر در ناخن‌های پا دیده می‌شود ولی می‌تواند در دست هم باشد و باعث ضخیم‌شدن یا شکستگی شود.
راهکارهای کاربردی برای تقویت ناخن‌ها
بهبود تغذیه
-
رژیم غذایی حاوی:
-
گوشت قرمز بدون چربی، تخم‌مرغ، عدس، اسفناج (منابع آهن)
-
ماهی، مغزها (بادام، گردو)، تخمه کدو (منابع بیوتین و روی)
-
سبزیجات برگ سبز و غلات کامل
-
مصرف مکمل آهن در صورت توصیه پزشک (نه به صورت خودسرانه)
-
-
مصرف مکمل‌های تقویتی زیر با مشورت پزشک:
-
بیوتین (حداقل ۲۵۰۰ میکروگرم در روز)
-
مولتی‌ویتامین مخصوص ناخن و مو
-
مکمل‌های آهن یا فولیک اسید در صورت کمبود
-
مراقبت‌های موضعی
-
استفاده منظم از کرم‌ها یا روغن‌های تقویت‌کننده ناخن شامل:
-
روغن آرگان، روغن بادام شیرین، روغن کرچک
-
کرم‌های حاوی کراتین یا پانتنول
-
-
پرهیز از تماس مستقیم با مواد شوینده:
-
استفاده از دستکش حین ظرف‌شستن یا تمیزکاری
-
خشک‌کردن کامل ناخن‌ها بعد از شستشو
-
-
کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها در حد متوسط تا به تقویت برسند و دچار شکستگی نشوند.
-
استفاده از لاک تقویتی یا پوشش‌های محافظ، به‌شرط آن‌که حاوی مواد مغذی باشند (و نه صرفاً زیبایی)
پیگیری پزشکی
-
پیشنهاد می‌شود یک‌بار دیگر آزمایش خون شامل موارد زیر را انجام دهید:
-
CBC (بررسی مجدد کمخونی)
-
سطح آهن، فریتین، ویتامین B12 و فولیک اسید
-
سطح روی و ویتامین D
-
آزمایش عملکرد تیروئید (TSH و T4)
-
جمع‌بندی
با توجه به سابقه‌ی کمخونی خفیف و رژیم غذایی غیرمتمرکز، احتمال بسیار بالایی وجود دارد که علت شکنندگی ناخن‌های شما کمبود آهن و مواد مغذی ضروری باشد. البته عوامل مکانیکی مانند تماس با مواد شوینده یا ضربه نیز می‌تواند در ناخن‌های خاص مانند شست و انگشت وسط مؤثر باشد.
پیشنهاد می‌کنم با اصلاح تغذیه، شروع مراقبت‌های موضعی و انجام یک بررسی آزمایشگاهی جدید، شرایط را دقیق‌تر ارزیابی و مدیریت کنید. این روند معمولاً ظرف ۲ تا ۳ ماه نتایج محسوسی در بهبود کیفیت ناخن‌ها نشان می‌دهد.
