چرا صبحا و عصر خلط گلو دارم بعد عمل بینی؟

آنچه از سوال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع مربوط به وجود خلط چسبناک در پشت گلو و روی تارهای صوتی به‌ویژه در ساعات مشخصی از روز است که باعث صاف کردن صدا، سرفه و گرفتگی صوت می‌شود؛ علائمی که پس از عمل زیبایی بینی به‌تدریج شدت گرفته‌اند.

بررسی علل احتمالی

با توجه به شرح دقیقی که ارائه داده‌اید و اینکه تحت بررسی توسط متخصص گوارش و ENT هم قرار گرفته‌اید، چند نکته کلیدی به ذهن می‌رسد:

رینیت غیرآلرژیک یا مزمن (التهاب مخاط بینی بدون آلرژی)

• ممکن است پس از جراحی بینی، مخاط بینی حساس‌تر یا خشک‌تر شده باشد و پاسخ غیرطبیعی مخاطی بدهد.

• علائم آن می‌تواند شامل خلط پشت حلق، گرفتگی بینی، عطسه یا آبریزش جزئی، بدون شواهدی از آلرژی باشد.

• درمان با اسپری‌های استروئیدی بینی (مثل فلوتیکازون)، شستشو با سرم نمکی و مرطوب‌سازی مفید است، که شما اشاره کردید بی‌تأثیر بوده‌اند. در این موارد گاهی نیاز به تغییر نوع اسپری یا درمان خوراکی وجود دارد.

رینوسینوزیت مزمن با یا بدون پولیپ

• اگرچه استروبسکوپی تارهای صوتی نرمال بوده، اما امکان دارد التهاب مزمن سینوس‌ها (خصوصاً سینوس‌های پشت بینی مثل سینوس اسفنوئید و اتموئید) باعث ترشحات مزمن در پشت حلق شود.

• سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها در این موارد ارزش زیادی دارد. در بسیاری از بیماران، ظاهر داخلی بینی در معاینه نرمال است اما در تصویر‌برداری التهاب پنهان دیده می‌شود.

رفلاکس حنجره‌ای-مری (LPR)

• برخلاف رفلاکس کلاسیک معده که با سوزش سر دل و ترش کردن همراه است، در رفلاکس حنجره‌ای اسید و آنزیم‌های گوارشی به حنجره و پشت بینی برگشته و باعث خلط پشت حلق، صاف کردن صدا، گرفتگی صدا و سرفه مزمن می‌شود.

• این نوع رفلاکس ممکن است با آندوسکوپی یا تست‌های کلاسیک گوارش تشخیص داده نشود.

• علائم کلاسیک آن شامل:

  • خلط چسبناک پشت حلق

  • سرفه مزمن

  • احساس گلوی خشک یا سنگینی در صبح

  • صاف کردن مکرر صدا

  • گرفتگی صدا بدون التهاب تارهای صوتی در معاینه

خشکی مزمن مخاط (Dry Airway Syndrome)

• جراحی بینی می‌تواند جریان هوای بینی را تغییر دهد و باعث خشکی مزمن مخاط پشت بینی و حلق شود.

• این خشکی، بدن را تحریک به ترشح بیش‌ازحد مخاط چسبناک می‌کند.

نکاتی برای ارزیابی و اقدام عملی

در شرایط شما، این توصیه‌ها می‌توانند راه‌گشا باشند:

انجام اقدامات تشخیصی تکمیلی

• سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها (CT paranasal sinus) برای بررسی وجود التهاب یا ترشحات در سینوس‌ها که ممکن است منبع اصلی خلط باشند.

• پروب تست رفلاکس حنجره‌ای (در صورت در دسترس بودن) یا بررسی بالینی توسط متخصص گوش و حلق و بینی یا گوارش که با LPR آشنایی داشته باشد.

اصلاح و تقویت درمان رفلاکس حنجره‌ای (در صورت تشخیص یا شک بالینی)

• مصرف داروهای ضداسید قوی‌تر مثل امپرازول یا اسموپرازول به‌صورت ناشتا و قبل از شام، به مدت حداقل ۲-۳ ماه.

• پرهیز غذایی و سبک زندگی مناسب:

  • خودداری از خوردن غذاهای چرب، تند، ترش، شکلات، کافئین و نوشابه‌ها

  • نخوابیدن تا ۲-۳ ساعت بعد از غذا

  • بالا آوردن قسمت بالایی تخت هنگام خواب

  • مدیریت استرس و تنفس دیافراگمی

مرطوب‌سازی و مدیریت خشکی مخاط

• استفاده از دستگاه بخور سرد در اتاق خواب

• نوشیدن مایعات فراوان در طول روز

• ادامه شستشوی بینی با سرم ایزوتونیک یا هایپرتونیک با تکنیک صحیح (با سر خمیده به جلو و به سمت مخالف)

• در صورت مصرف اسپری بینی، بررسی اینکه از نوع کورتونی است یا فقط مرطوب‌کننده

درمان‌های مکمل احتمالی

• تراپی گفتار و صدا (voice therapy) توسط آسیب‌شناس گفتار، به‌ویژه اگر صاف کردن مکرر صدا موجب تحریک و آسیب تدریجی به حنجره شده باشد.

• برخی بیماران از مصرف داروهای مخاط‌زدا (مثل گایافنزین) به صورت دوره‌ای بهره می‌برند (با نظر پزشک).

جمع‌بندی

با توجه به نرمال بودن تارهای صوتی و بی‌تأثیر بودن درمان‌های رایج، دو تشخیص مهم‌تر شامل رفلاکس حنجره‌ای و رینوسینوزیت مزمن پنهان هستند. پیشنهاد می‌شود:

• سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها را انجام دهید.

• درمان رفلاکس را با نسخه مؤثر و اصلاح سبک زندگی به‌صورت جدی‌تر ادامه دهید.

• از دستگاه بخور و مرطوب‌کننده فضا استفاده کنید.

• در صورت تداوم علائم، بررسی دوباره با متخصص ENT که در حوزه رفلاکس حنجره‌ای و رینوسینوزیت تجربه دارد، مفید خواهد بود.

این ترکیب بررسی‌ها و درمان‌ها بیشترین احتمال را برای کاهش علائم مزمن شما دارند.