آنچه از سوال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع مربوط به وجود خلط چسبناک در پشت گلو و روی تارهای صوتی به‌ویژه در ساعات مشخصی از روز است که باعث صاف کردن صدا، سرفه و گرفتگی صوت می‌شود؛ علائمی که پس از عمل زیبایی بینی به‌تدریج شدت گرفته‌اند.
بررسی علل احتمالی
با توجه به شرح دقیقی که ارائه داده‌اید و اینکه تحت بررسی توسط متخصص گوارش و ENT هم قرار گرفته‌اید، چند نکته کلیدی به ذهن می‌رسد:
رینیت غیرآلرژیک یا مزمن (التهاب مخاط بینی بدون آلرژی)
-
ممکن است پس از جراحی بینی، مخاط بینی حساس‌تر یا خشک‌تر شده باشد و پاسخ غیرطبیعی مخاطی بدهد.
-
علائم آن می‌تواند شامل خلط پشت حلق، گرفتگی بینی، عطسه یا آبریزش جزئی، بدون شواهدی از آلرژی باشد.
-
درمان با اسپری‌های استروئیدی بینی (مثل فلوتیکازون)، شستشو با سرم نمکی و مرطوب‌سازی مفید است، که شما اشاره کردید بی‌تأثیر بوده‌اند. در این موارد گاهی نیاز به تغییر نوع اسپری یا درمان خوراکی وجود دارد.
رینوسینوزیت مزمن با یا بدون پولیپ
-
اگرچه استروبسکوپی تارهای صوتی نرمال بوده، اما امکان دارد التهاب مزمن سینوس‌ها (خصوصاً سینوس‌های پشت بینی مثل سینوس اسفنوئید و اتموئید) باعث ترشحات مزمن در پشت حلق شود.
-
سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها در این موارد ارزش زیادی دارد. در بسیاری از بیماران، ظاهر داخلی بینی در معاینه نرمال است اما در تصویر‌برداری التهاب پنهان دیده می‌شود.
رفلاکس حنجره‌ای-مری (LPR)
-
برخلاف رفلاکس کلاسیک معده که با سوزش سر دل و ترش کردن همراه است، در رفلاکس حنجره‌ای اسید و آنزیم‌های گوارشی به حنجره و پشت بینی برگشته و باعث خلط پشت حلق، صاف کردن صدا، گرفتگی صدا و سرفه مزمن می‌شود.
-
این نوع رفلاکس ممکن است با آندوسکوپی یا تست‌های کلاسیک گوارش تشخیص داده نشود.
-
علائم کلاسیک آن شامل:
-
خلط چسبناک پشت حلق
-
سرفه مزمن
-
احساس گلوی خشک یا سنگینی در صبح
-
صاف کردن مکرر صدا
-
گرفتگی صدا بدون التهاب تارهای صوتی در معاینه
-
خشکی مزمن مخاط (Dry Airway Syndrome)
-
جراحی بینی می‌تواند جریان هوای بینی را تغییر دهد و باعث خشکی مزمن مخاط پشت بینی و حلق شود.
-
این خشکی، بدن را تحریک به ترشح بیش‌ازحد مخاط چسبناک می‌کند.
نکاتی برای ارزیابی و اقدام عملی
در شرایط شما، این توصیه‌ها می‌توانند راه‌گشا باشند:
انجام اقدامات تشخیصی تکمیلی
-
سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها (CT paranasal sinus) برای بررسی وجود التهاب یا ترشحات در سینوس‌ها که ممکن است منبع اصلی خلط باشند.
-
پروب تست رفلاکس حنجره‌ای (در صورت در دسترس بودن) یا بررسی بالینی توسط متخصص گوش و حلق و بینی یا گوارش که با LPR آشنایی داشته باشد.
اصلاح و تقویت درمان رفلاکس حنجره‌ای (در صورت تشخیص یا شک بالینی)
-
مصرف داروهای ضداسید قوی‌تر مثل امپرازول یا اسموپرازول به‌صورت ناشتا و قبل از شام، به مدت حداقل ۲-۳ ماه.
-
پرهیز غذایی و سبک زندگی مناسب:
-
خودداری از خوردن غذاهای چرب، تند، ترش، شکلات، کافئین و نوشابه‌ها
-
نخوابیدن تا ۲-۳ ساعت بعد از غذا
-
بالا آوردن قسمت بالایی تخت هنگام خواب
-
مدیریت استرس و تنفس دیافراگمی
-
مرطوب‌سازی و مدیریت خشکی مخاط
-
استفاده از دستگاه بخور سرد در اتاق خواب
-
نوشیدن مایعات فراوان در طول روز
-
ادامه شستشوی بینی با سرم ایزوتونیک یا هایپرتونیک با تکنیک صحیح (با سر خمیده به جلو و به سمت مخالف)
-
در صورت مصرف اسپری بینی، بررسی اینکه از نوع کورتونی است یا فقط مرطوب‌کننده
درمان‌های مکمل احتمالی
-
تراپی گفتار و صدا (voice therapy) توسط آسیب‌شناس گفتار، به‌ویژه اگر صاف کردن مکرر صدا موجب تحریک و آسیب تدریجی به حنجره شده باشد.
-
برخی بیماران از مصرف داروهای مخاط‌زدا (مثل گایافنزین) به صورت دوره‌ای بهره می‌برند (با نظر پزشک).
جمع‌بندی
با توجه به نرمال بودن تارهای صوتی و بی‌تأثیر بودن درمان‌های رایج، دو تشخیص مهم‌تر شامل رفلاکس حنجره‌ای و رینوسینوزیت مزمن پنهان هستند. پیشنهاد می‌شود:
-
سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها را انجام دهید.
-
درمان رفلاکس را با نسخه مؤثر و اصلاح سبک زندگی به‌صورت جدی‌تر ادامه دهید.
-
از دستگاه بخور و مرطوب‌کننده فضا استفاده کنید.
-
در صورت تداوم علائم، بررسی دوباره با متخصص ENT که در حوزه رفلاکس حنجره‌ای و رینوسینوزیت تجربه دارد، مفید خواهد بود.
این ترکیب بررسی‌ها و درمان‌ها بیشترین احتمال را برای کاهش علائم مزمن شما دارند.
