آنچه از سؤال شما متوجه شدم این است که موضوع درباره خشکی و گرفتگی بینی حدود یک ماه و نیم بعد از عمل جراحی بینی است و نگرانی‌تان درباره احتمال چسبندگی داخل بینی و مصرف داروهایی مثل آنتی‌بیوتیک یا اسپری دکونژستان (مثل دکوفن) می‌باشد.
علت خشکی و گرفتگی بینی بعد از عمل
بعد از جراحی بینی، به‌ویژه در هفته‌های اول تا چند ماه، گرفتگی و خشکی داخل بینی یک پدیده‌ی شایع و معمول است. این حالت معمولاً به دلایل زیر رخ می‌دهد:
-
تورم مخاط داخل بینی: بر اثر جراحی و دستکاری بافت، تورم باعث تنگ شدن مجرای تنفسی می‌شود.
-
پوسته و ترشحات خشک‌شده: بخاطر کاهش ترشحات طبیعی و استفاده از پانسمان داخلی، بینی خشک می‌شود و پوسته‌های خشک باعث انسداد موقت می‌گردند.
-
تغییر جریان هوا و حساسیت به محیط: بعد از جراحی، پوشش داخلی بینی حساس‌تر می‌شود و در مجاورت هوای خشک یا آلوده سریع‌تر دچار گرفتگی و خشکی می‌گردد.
-
کاهش عملکرد مژه‌های مخاطی (سیلیه‌ها): تا چند ماه پس از عمل، مخاط بینی هنوز به حالت طبیعی بازنگشته است.
راهکارهای مؤثر برای کاهش خشکی و گرفتگی
برای کمک به بهبود عملکرد بینی و جلوگیری از آسیب یا چسبندگی، این اقدامات بسیار مؤثرند:
-
استفاده منظم از سرم شست‌وشوی بینی (نرمال سالین): روزانه چند مرتبه بینی را شست‌وشو دهید تا پوسته‌ها نرم و پاک شوند.
-
استفاده از پماد یا اسپری مرطوب‌کننده بینی (مثل ویتامین A یا بیزالین داخل بینی): برای حفظ رطوبت مخاط.
-
اجتناب از اسپری دکوفن یا دکونژستان به‌صورت طولانی‌مدت: استفاده‌ی مکرر از این اسپری‌ها باعث وابستگی و تورم برگشتی می‌شود، بنابراین فقط در صورت تجویز پزشک و حداکثر ۳ تا ۵ روز مصرف شود.
-
نوشیدن آب کافی و حفظ رطوبت محیط (بخصوص در فصل سرد یا هوای خشک): استفاده از بخور گرم در خانه مفید است.
-
عدم دستکاری داخل بینی: چون باعث تحریک، خون‌ریزی و افزایش خطر چسبندگی می‌شود.
آیا لازم است آنتی‌بیوتیک مصرف شود؟
خیر، در صورت نبود عفونت (ترشحات چرکی، بوی بد یا تب) نیازی به آنتی‌بیوتیک نیست. آنتی‌بیوتیک فقط در موارد مشخص و توسط پزشک تجویز می‌شود. خشکی و گرفتگی معمولاً التهابی است، نه عفونی.
چسبندگی داخل بینی چگونه ایجاد می‌شود؟
چسبندگی (سینشیا) زمانی رخ می‌دهد که سطوح زخمی داخل بینی (مثل تیغه وسط و دیواره کناری) در اثر تماس مستقیم و نبود مراقبت مناسب، به هم بچسبند.
علت‌های اصلی آن عبارت‌اند از:
-
عدم شست‌وشوی کافی بینی در روزهای پس از عمل
-
دستکاری یا تمیز کردن نادرست داخل بینی
-
وجود زخم یا پوسته ضخیم که جدا نشده
-
استفاده نکردن از اسپری‌ها و پمادهای مرطوب‌کننده در زمان لازم
در صورت بروز چسبندگی، تنفس از یک یا هر دو سوراخ بینی دشوار می‌شود و گاهی نیاز به درمان با ساکشن یا باز کردن در مطب پزشک وجود دارد.
جمع‌بندی
در حال حاضر وضعیت شما طبیعی و موقت است، چون هنوز در دوران ترمیم قرار دارید.
بهتر است:
-
فقط از سرم شست‌وشو و مرطوب‌کننده بینی استفاده کنید،
-
از مصرف مداوم اسپری دکوفن خودداری نمایید،
-
و اگر گرفتگی با درد، ترشح بدبو یا خون‌ریزی همراه شد، حتماً معاینه حضوری انجام دهید تا احتمال چسبندگی بررسی شود.
