آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم این است که دغدغه‌تان درباره احساس اضطراب، استرس زیاد و نگرانی دائم از دست دادن کسی است، به‌طوری‌که این حالت‌ها باعث عصبانیت و آشفتگی درونی‌تان شده‌اند.
این نوع احساسات می‌توانند نشانه‌ای از یک اختلال اضطرابی باشند، اما پیش از هر برچسب‌گذاری، باید بررسی کنیم که دقیقاً چه عواملی پشت این وضعیت وجود دارد. در ادامه به دلایل احتمالی، نشانه‌ها و راهکارهای مؤثر می‌پردازم.
دلایل احتمالی اضطراب و احساس خطر دائمی
این وضعیت می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. برخی از رایج‌ترین دلایل عبارت‌اند از:
عوامل روانی
-
اختلال اضطراب فراگیر (GAD): در این حالت، فرد مدام درگیر نگرانی‌های کلی و بی‌پایه است، حتی زمانی که هیچ خطر واقعی وجود ندارد.
-
تجربه‌ی فقدان یا آسیب قبلی: اگر قبلاً کسی را از دست داده‌اید یا در معرض اتفاقات ناگهانی و تلخ بوده‌اید، مغز ممکن است مدام در حالت آماده‌باش برای اتفاق بد بعدی بماند.
-
سبک دلبستگی ناایمن (در کودکی): افرادی که در کودکی در محیطی ناپایدار بزرگ شده‌اند، ممکن است دائم دچار ترس از دست دادن شوند.
-
افکار وسواسی و ذهن فاجعه‌ساز: بعضی افراد ناخودآگاه بدترین سناریوها را تصور می‌کنند و دائم در ذهنشان اتفاقات منفی را مرور می‌کنند.
عوامل زیستی
-
عدم تعادل هورمونی یا شیمی مغز: کمبود سروتونین، دوپامین یا گابا می‌تواند باعث اضطراب و بدخلقی شود.
-
کمبود خواب، تغذیه ضعیف یا مصرف زیاد کافئین یا قند: این موارد سیستم عصبی را تحریک کرده و آستانه تحمل فرد را پایین می‌آورند.
عوامل محیطی
-
شرایط زندگی پرتنش: مانند کار طاقت‌فرسا، روابط خانوادگی تنش‌زا یا مشکلات مالی.
-
رویدادهای ناگهانی یا تغییرات مهم زندگی: مانند مهاجرت، طلاق، جدایی عاطفی، تغییر شغل یا ترک تحصیل.
نشانه‌هایی که باید به آن‌ها توجه کنید
اگر این حالات مدت زیادی ادامه داشته یا عملکرد روزمره شما را مختل کرده‌اند، ممکن است با یکی از موارد زیر روبه‌رو باشید:
-
بی‌قراری مداوم و نگرانی‌های کنترل‌ناپذیر
-
تحریک‌پذیری زیاد و عصبانیت بی‌دلیل
-
افکار تکراری در مورد اتفاقات بد
-
اختلال خواب یا کابوس‌های مکرر
-
دل‌درد، تنگی نفس، تپش قلب یا احساس خفگی بدون دلیل جسمی مشخص
راهکارهای کاربردی برای کنترل اضطراب
برای این حالت، چند راه‌حل ساده و در دسترس وجود دارد که می‌توانید از همین امروز شروع کنید:
خودمراقبتی فوری
-
تنفس دیافراگمی (آرام و عمیق): روزی ۲ تا ۳ بار، هر بار ۵ دقیقه، دم از بینی و بازدم آهسته از دهان.
-
نوشتن نگرانی‌ها: در دفترچه‌ای بنویسید چه چیزهایی شما را نگران می‌کند. این کار افکار را بیرون می‌ریزد و مغز را آرام می‌کند.
-
فعالیت بدنی منظم: پیاده‌روی روزانه، یوگا یا هر ورزشی که دوست دارید، می‌تواند اضطراب را به‌طور چشم‌گیر کاهش دهد.
-
محدود کردن مصرف قهوه، نوشابه، شیرینی‌های قندی و گوشی موبایل قبل از خواب
اقدامات بلندمدت
-
رفتاردرمانی شناختی (CBT): این روش علمی یکی از مؤثرترین درمان‌های اضطراب است. در آن افکار منفی و تحریف‌شده شناسایی و اصلاح می‌شوند.
-
مراجعه به روان‌درمانگر: اگر احساس می‌کنید این حالت‌ها به‌تنهایی قابل کنترل نیست، کمک گرفتن از متخصص گام عاقلانه‌ای است.
-
احتمال مصرف دارو: در موارد شدید، روان‌پزشک ممکن است داروهایی با دوز کم و کنترل‌شده تجویز کند تا از چرخه افکار اضطرابی بیرون بیایید.
جمع‌بندی
اضطرابی که به‌صورت دائمی همراه با ترس از دست دادن و عصبانیت تجربه می‌کنید، می‌تواند نتیجه ترکیبی از دلایل روانی، زیستی و محیطی باشد. خوشبختانه، این وضعیت هم قابل درمان است و هم قابل کنترل. پیشنهاد میکنم ابتدا با اصلاح سبک زندگی و تمرینات ساده شروع کنید و اگر تغییری حس نکردید، حتماً با یک متخصص روان‌شناسی مشورت نمایید.
یادتان باشد: شما تنها نیستید و اضطراب قابل درمان است. شناسایی مشکل، اولین قدم برای رهایی از آن است.
