آنچه از سؤال شما متوجه شدم این است که موضوع در مورد ایجاد لک‌های قرمز و تیره روی صورت پس از مصرف یک کرم ضد لک دست‌ساز، همزمان با ادامه مصرف راکوتان (ایزوترتینوئین) است.
احتمال‌های اصلی علت بروز لک‌ها
با توجه به شرح حال شما، چند نکته مهم باید در نظر گرفته شود:
-
مصرف طولانی‌مدت راکوتان (بیش از ۲ سال) خود موضوعی نادر است و باید تحت نظر دقیق متخصص پوست ادامه پیدا کند.
-
استفاده از کرم دست‌ساز ضد لک ممکن است ترکیبات تحریک‌کننده یا حساسیت‌زا داشته و در پوست تحت تأثیر راکوتان، باعث ایجاد واکنش التهابی یا حتی حساسیت نوری (فتودرماتیت) شده باشد.
-
پوست افرادی که راکوتان مصرف می‌کنند، بسیار حساس، نازک و مستعد تحریک است. بنابراین حتی مواد ملایم ممکن است باعث لک، التهاب یا قرمزی شوند.
راهکارهای پیشنهادی برای درمان لک‌های قرمز و تیره
توقف یا ارزیابی مجدد داروها و کرم‌های فعلی
-
در وهله اول، مصرف کرم ضد لک دست‌ساز را کاملاً قطع کنید.
-
با پزشک پوست درباره ادامه مصرف راکوتان مشورت کنید. مصرف طولانی‌مدت آن (بیش از ۶–۸ ماه در دوز درمانی) معمول نیست مگر در موارد خاص.
-
در صورت امکان، آزمایش کبد و چربی خون را هم انجام دهید تا از سلامت عمومی در ادامه درمان مطمئن شوید.
مراقبت‌های خانگی پایه و ضروری
پوست شما اکنون در وضعیت تحریک‌شده و آسیب‌پذیر قرار دارد. پس ابتدا باید فاز آرام‌سازی را طی کند:
-
از شست‌وشو با شوینده‌های قوی خودداری کنید. به‌جای آن از شوینده‌های بسیار ملایم و بدون سولفات مثل ژل‌های مخصوص پوست حساس استفاده کنید.
-
مرطوب‌کننده‌های ترمیم‌کننده مثل سیکالفیت اون (Avene Cicalfate)، بایودرما سیکابیو، یا ترمیم‌کننده لافارر برای پوست‌های حساس توصیه می‌شوند.
-
هر روز، حتماً ضدآفتاب با طیف وسیع و SPF بالا (۵۰ یا بیشتر) بزنید. ترجیحاً فیزیکی (mineral) و مخصوص پوست حساس باشد.
-
دستکاری نکردن جوش و لک‌ها بسیار مهم است. این کار روند بهبودی را مختل می‌کند و باعث ایجاد اسکار دائمی می‌شود.
درمان لک‌های قرمز و تیره
در شرایط پوست تحت راکوتان، باید با احتیاط بالا سراغ درمان لک برویم:
-
لک‌های قرمز معمولاً از نوع PIE (Post-Inflammatory Erythema) هستند و بیشتر به دلیل التهاب ایجاد شده‌اند.
-
این نوع لک‌ها با مرور زمان و محافظت از آفتاب بهبود می‌یابند.
-
استفاده از ترکیباتی مثل نیاسین‌آمید ۵٪ یا آزلائیک اسید ۱۰٪ (در صورتی که پوست آرام شده باشد و تحریک‌پذیر نباشد) می‌تواند مفید باشد.
-
-
لک‌های تیره بیشتر به صورت PIH (Post-Inflammatory Hyperpigmentation) هستند.
-
در مرحله‌ی فعلی، درمان مستقیم آن‌ها ممکن است باعث تحریک بیشتر شود.
-
در صورت کاهش التهاب، می‌توان با نظر پزشک از محصولات حاوی کوجیک اسید، آربوتین، یا عصاره شیرین‌بیان استفاده کرد.
-
درمان‌های کلینیکی
اگر وضعیت لک‌ها پایدار باقی ماند، پس از پایان کامل مصرف راکوتان و با فاصله‌ای حداقل ۶ ماه از آن، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
-
لیزر PDL یا IPL برای لک‌های قرمز (PIE)
-
میکرونیدلینگ با مزوپیگمانتاسیون یا کوکتل‌های روشن‌کننده
-
مزوتراپی یا مزوبلند برای لک‌های تیره
-
پیلینگ شیمیایی ملایم با اسیدهای مناسب پوست حساس
این روش‌ها باید کاملاً تحت نظر متخصص پوست انجام شود.
اقدامات کاربردی که از همین حالا می‌توانید انجام دهید
-
از هیچ محصول جدیدی به‌صورت آزمایشی استفاده نکنید، حتی اگر ضد لک باشد.
-
ضدآفتاب و مرطوب‌کننده را هر روز بدون استثناء استفاده کنید.
-
اگر پوست شما اکنون در وضعیت آرام‌تری قرار گرفته، با تجویز پزشک می‌توانید از سرم نیاسین‌آمید یا آزلائیک اسید (با درصد پایین و فرم داروخانه‌ای) بهره بگیرید.
-
عکس‌های دوره‌ای از پوستتان بگیرید تا روند بهبود را بتوانید ارزیابی کنید.
جمع‌بندی
در حال حاضر، احتمال زیاد دارد که لک‌های قرمز و تیره صورت شما ناشی از ترکیب مصرف راکوتان با یک کرم دست‌ساز غیرمجاز باشد که پوست شما را تحریک کرده است. بهترین مسیر، استراحت دادن به پوست، مرطوب‌سازی، محافظت شدید در برابر نور خورشید و درمان تدریجی با ترکیبات ملایم و تاییدشده است. ادامه مصرف راکوتان نیز باید حتماً با ارزیابی پزشک صورت گیرد تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.
