آنچه از پرسش شما متوجه شدم این است که موضوع درباره‌ی تشخیص و پیشگیری از لب‌شکری (شکاف لب و کام) در دوران بارداری است.
احتمال بروز لب شکری
لب شکری یا شکاف لب و کام یک ناهنجاری مادرزادی نسبتاً شایع است که می‌تواند زمینه‌ی ارثی داشته باشد، اما عوامل محیطی مثل مصرف برخی داروها، کمبود ویتامین‌ها، سیگار یا الکل در بارداری هم نقش دارند. داشتن سابقه در خانواده شوهر احتمال را کمی بالا می‌برد، اما به این معنا نیست که حتماً کودک شما دچار این مشکل خواهد شد.
آزمایش‌ها و روش‌های تشخیص در بارداری
-
سونوگرافی آنومالی (غربالگری دقیق در هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ بارداری):
این سونوگرافی توسط پزشک متخصص زنان یا پریناتولوژیست انجام می‌شود و در بیشتر موارد می‌تواند وجود شکاف لب را تشخیص دهد. البته تشخیص شکاف کام (داخل دهان) همیشه آسان نیست و ممکن است دیده نشود. -
سونوگرافی سه‌بعدی یا چهار‌بعدی:
در موارد مشکوک یا اگر سابقه خانوادگی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است این نوع سونوگرافی را پیشنهاد دهد که دقت بیشتری در بررسی صورت و دهان جنین دارد. -
آزمایش ژنتیک (NIPT یا آمنیوسنتز):
به طور مستقیم برای لب‌شکری تست اختصاصی وجود ندارد، اما در صورتی که لب‌شکری همراه با سندروم‌های ژنتیکی مطرح باشد، این آزمایش‌ها می‌توانند کمک‌کننده باشند.
اقدامات پیشگیرانه
کاملاً امکان جلوگیری صددرصدی وجود ندارد، اما چند اقدام علمی احتمال بروز را کاهش می‌دهد:
-
مصرف اسید فولیک از پیش از بارداری و در سه‌ماهه اول (۴۰۰ میکروگرم روزانه یا طبق نظر پزشک)
-
داشتن رژیم غذایی متعادل و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی
-
پرهیز از سیگار، الکل و داروهای بدون تجویز پزشک
-
کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و تیروئید در دوران بارداری
توصیه‌های عملی
-
حتماً تحت نظر متخصص زنان یا پریناتولوژی باشید و سونوگرافی آنومالی در زمان مناسب انجام دهید.
-
اگر نگرانی زیادی دارید، می‌توانید با یک متخصص ژنتیک مشاوره کنید تا بر اساس سابقه خانوادگی، احتمال دقیق‌تری برای شما محاسبه شود.
-
مصرف منظم مکمل‌ها و داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند ریسک را به حداقل برساند.
جمع‌بندی
با وجود سابقه خانوادگی، احتمال وجود لب‌شکری در جنین شما افزایش می‌یابد، اما قطعی نیست. سونوگرافی آنومالی و در صورت لزوم سه‌بعدی یا چهار‌بعدی بهترین راه تشخیص در دوران بارداری است. همچنین مصرف اسید فولیک و رعایت مراقبت‌های بارداری می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری داشته باشد. بنابراین جای نگرانی بیش از حد نیست، اما لازم است مراقبت‌ها را جدی بگیرید.
