آنچه از سؤال شما متوجه میشوم این است که موضوع درباره عقبرفتگی لثه فک پایین و حساس شدن دندانها به سرما و شیرینی است.
عقبرفتگی لثه چیست
عقبرفتگی لثه (Gum Recession) وضعیتی است که در آن بافت لثه از روی سطح دندان عقب میرود و بخش بیشتری از ریشه دندان نمایان میشود. این اتفاق میتواند باعث شود دندانها به محرکهایی مثل سرما، گرما یا مواد شیرین حساس شوند، و در موارد شدیدتر حتی به لق شدن دندانها منجر گردد.
علل شایع عقبرفتگی لثه
برای درک بهتر درمانها، ابتدا باید بدانیم چرا این مشکل ایجاد شده است. برخی از دلایل اصلی عبارتند از:
-
مسواک زدن خیلی محکم یا با تکنیک غلط
-
استفاده از مسواک با برس سخت
-
بیماریهای پریودنتال (عفونت لثه و استخوان فک)
-
ژنتیک (برخی افراد مستعدترند)
-
دندانقروچه یا فشار زیاد به دندانها
-
استفاده از دخانیات
-
نبود بهداشت دهان و دندان مناسب
آیا درمان دائمی برای عقبرفتگی لثه وجود دارد؟
بله، بسته به شدت عقبرفتگی، نوع علت، و شرایط عمومی لثه و استخوان زیرین، راهکارهایی وجود دارند که میتوانند روند تخریب را متوقف کرده، حساسیت را کاهش دهند و حتی ظاهر لثه را تا حدی بازسازی کنند.
درمانهای مؤثر برای عقبرفتگی لثه
درمانها را میتوان به چند دسته تقسیم کرد:
مراقبتهای خانگی و محافظتی
در مراحل ابتدایی و برای پیشگیری از بدتر شدن:
-
استفاده از خمیردندان ضدحساسیت مخصوص (که شما اشاره کردید؛ ولی اگر مؤثر نبوده، احتمالاً باید برند یا فرمولاسیون قویتری استفاده شود)
-
استفاده از مسواک نرم با فشار کم و تکنیک صحیح (حرکت دورانی یا جاروبی، نه رفتوبرگشتی شدید)
-
پرهیز از غذاها و نوشیدنیهای بسیار اسیدی
-
ترک سیگار و کاهش مصرف قهوه
درمانهای دندانپزشکی غیرجراحی
-
فلورایدتراپی: دندانپزشک میتواند از فلوراید موضعی برای تقویت مینای ریشههای نمایانشده استفاده کند.
-
باندینگ: برای پوشاندن ریشههای نمایان با مواد رزینی همرنگ دندان، که هم از نظر ظاهری و هم از نظر حساسیت کمککننده است.
-
لیزر درمانی لثه: در برخی موارد برای تحریک ترمیم بافتهای لثه استفاده میشود.
درمانهای جراحی
اگر عقبرفتگی متوسط تا شدید باشد، ممکن است نیاز به مداخلات جراحی باشد:
پیوند لثه (Gum Graft Surgery)
-
در این روش، بافت از سقف دهان یا منبع دیگری برداشته شده و روی ناحیه عقبرفته پیوند میشود. این روش میتواند تا حد زیادی ظاهر لثه را بازسازی کند.
-
نوع رایج آن «پیوند آزاد بافت همبند» یا CTG است.
جراحی بازسازی بافت لثه با غشای محافظ (Guided Tissue Regeneration)
-
در برخی موارد که استخوان هم تحلیل رفته، این روش برای بازسازی همزمان استخوان و لثه استفاده میشود.
درمان حساسیت دندانهای درگیر
در کنار درمان عقبرفتگی، باید حساسیت دندانها نیز بهطور مستقل بررسی شود:
-
استفاده از ژل یا وارنیش فلوراید توسط دندانپزشک
-
استفاده از خمیردندانهای قویتر حاوی پتاسیم نیترات یا استرانسیوم کلراید
-
در صورت لزوم، بستن کانالهای دندانی باز با مواد رزینی یا حتی درمان ریشه (در موارد بسیار شدید)
نکات عملی برای شما
-
به دندانپزشک متخصص لثه (پریودنتیست) مراجعه کنید تا شدت عقبرفتگی و وضعیت استخوان بررسی شود.
-
از مسواک خیلی نرم استفاده کنید و تکنیک صحیح را رعایت کنید.
-
اگر قبلاً خمیردندان ضدحساسیت استفاده کردید ولی مؤثر نبوده، میتوان از نوع قویتری مثل Sensodyne Repair & Protect یا Elmex Sensitive Professional استفاده کرد.
-
اگر علت عقبرفتگی، دندانقروچه است، ممکن است نیاز به «نایتگارد» برای محافظت شبانه داشته باشید.
جمعبندی
عقبرفتگی لثه مشکلی برگشتپذیر نیست، ولی با روشهایی مثل پیوند لثه، درمانهای فلوراید، باندینگ و بهداشت مناسب دهان میتوان آن را متوقف کرده یا تا حدی ترمیم کرد. درمان دائمی به معنی توقف کامل روند پیشرفت و بازگرداندن نسبی ظاهر طبیعی لثه ممکن است، اما نیاز به ارزیابی تخصصی دارد. بیتوجهی به این موضوع میتواند در آینده مشکلات بیشتری مثل تحلیل استخوان یا لق شدن دندانها ایجاد کند. پس مراجعه به متخصص لثه و شروع درمان مرحلهای بهترین اقدام در این شرایط است.