آنچه از سوال شما متوجه شدم این است که موضوع درباره بروز علائم آزاردهنده و ماندگار پس از گذشت ۷ ماه از جراحی بینی استخوانی همراه با انحراف است.
ارزیابی کلی وضعیت شما
با توجه به علائمی که عنوان کردید، به نظر می‌رسد دچار ترکیبی از عوارض دیررس بعد از جراحی بینی شده‌اید که برخی از آن‌ها ممکن است ناشی از چسبندگی داخلی، التهاب مزمن، درگیری عصب، یا عفونت مزمن مخاط بینی باشند. در ادامه هر مورد را به‌تفصیل بررسی کرده‌ام و راهکارهای ممکن را ارائه داده‌ام.
سفتی شدید بینی
این علامت می‌تواند به دلیل موارد زیر باشد:
-
فیبروز و چسبندگی بافتی به‌علت ترمیم بیش از حد و تشکیل بافت اسکار
-
تداوم التهاب زیرپوستی یا مخاطی
-
عدم ماساژ مناسب در ماه‌های اولیه
راهکارها
-
ماساژ ملایم و منظم با نظر متخصص گوش و حلق و بینی (اگر تا حالا ماساژ انجام نداده‌اید، ممکن است هنوز موثر باشد)
-
در موارد پیشرفته، گاهی نیاز به تزریق کورتون داخل بینی برای نرم کردن بافت اسکار وجود دارد.
-
اگر فیبروز شدید باشد، ممکن است نیاز به مداخله جراحی محدود برای آزادسازی چسبندگی باشد (در مرحله‌ای که تورم کلی کاهش یافته است، یعنی بعد از ۹ ماه تا یک سال).
درد لثه و دندان نیش
این درد معمولاً به یکی از علل زیر مربوط است:
-
تحریک یا آسیب عصب‌های صورتی در حین جراحی (مثل شاخه‌ای از عصب فک بالا)
-
التهاب مزمن سینوس‌های فک بالا (که درگیر همان ناحیه لثه و دندان‌ها هستند)
راهکارها
-
مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی یا نورولوژیست برای بررسی احتمال نوروپاتی یا تحریک عصبی
-
در برخی بیماران، مصرف داروهای ضد درد عصبی خفیف مانند گاباپنتین یا پره‌گابالین موقتاً تجویز می‌شود.
-
بررسی با تصویربرداری سینوس‌ها (CT scan) جهت رد سینوزیت مزمن
درد و سفتی پیشانی، ناتوانی در اخم یا بالا بردن ابرو
این حالت می‌تواند دلایل زیر داشته باشد:
-
تورم و فشار بافتی در ناحیه پیشانی یا بین ابروها به دنبال جراحی
-
آسیب موقتی عصب پیشانی یا چسبندگی بافتی
-
در موارد نادر، درگیری عضلات پیشانی یا واکنش به فیلر/بوتاکس قبلی اگر تزریق شده باشد
راهکارها
-
ادامه دادن مراقبت‌های آرام‌بخش مثل کمپرس گرم و ماساژ ملایم
-
استفاده از کرم‌های ضد التهاب موضعی (با نظر پزشک)
-
در صورت پایدار ماندن علائم، انجام نوار عصب و عضله پیشانی یا مراجعه به متخصص مغز و اعصاب مفید است.
ورم و برجستگی در یک طرف بینی
این می‌تواند نشانه‌ای از:
-
تجمع مایع لنفاوی یا فیبروز یک‌طرفه
-
عدم تقارن در پی جوش خوردن نامتعادل بافت‌ها
-
گاهی هم عفونت خفیف موضعی یا باقی ماندن بخیه داخلی
راهکارها
-
بررسی با معاینه داخل بینی یا حتی سونوگرافی بافت نرم
-
تزریق کورتون در محل (در صورت تشخیص فیبروز)
-
در صورت تداوم، ممکن است عمل ترمیمی ثانویه (revision) نیاز باشد
چرکی شدن مخاط بینی
مهم‌ترین نشانه برای بررسی احتمال عفونت مزمن یا سینوزیت بعد از عمل است. در این مرحله بسیار مهم است:
راهکارها
-
انجام سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها
-
مصرف آنتی‌بیوتیک مناسب تحت نظر پزشک (نه خودسرانه)
-
شست‌وشوی مکرر بینی با سرم نمکی ایزوتونیک (روزانه ۲–۳ بار)
-
استفاده از اسپری‌هایی مثل آب‌نمک استریل، و در صورت نیاز اسپری‌های کورتونی بینی
اقداماتی که در این مرحله باید انجام دهید
با توجه به مجموعه علائم، پیشنهاد می‌کنم مراحل زیر را طی کنید:
-
مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی با تجربه در جراحی ترمیمی بینی
-
درخواست برای سی‌تی‌اسکن سینوس و ساختار بینی (جهت بررسی سینوزیت، چسبندگی یا ناهنجاری استخوانی)
-
بررسی احتمال نوروپاتی یا اختلال عصب صورتی (در صورت تداوم درد دندان و پیشانی)
-
انجام شست‌وشوی بینی با سرم نمکی و رعایت بهداشت تنفسی
-
پرهیز از ضربه، فشار یا دست‌کاری بینی تا زمان تثبیت وضعیت
-
در صورت عدم پاسخ، ممکن است نیاز به بررسی برای عمل ترمیمی جزئی یا تزریق‌های موضعی وجود داشته باشد
جمع‌بندی نهایی
علائمی که تجربه می‌کنید غیرمعمول نیستند، ولی در این مرحله نیازمند ارزیابی تخصصی و دقیق‌تر هستید. از آنجایی که پزشک‌تان پاسخگو نیست، بهترین کار این است که به یک متخصص جراحی بینی (با سابقه در عمل‌های ترمیمی) یا فوق‌تخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا تصویربرداری و معاینه کامل انجام شود. با تشخیص دقیق می‌توان مسیر درمان را مشخص کرد و از پیشرفت عوارض جلوگیری نمود.
