آنچه از سوال شما متوجه میشوم این است که موضوع درباره لکههای قهوهای روی پوست است که بهتدریج در حال افزایش هستند و شما نگران علت، عوامل تشدیدکننده، و راههای درمان یا پیشگیری از آنها هستید.
علل شایع ایجاد لکههای قهوهای روی پوست
لکههای قهوهای پوست که به آنها "هایپرپیگمانتاسیون"، "لنتیگو"، یا در برخی موارد "ملاسما" گفته میشود، ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند:
-
تابش مستقیم و مکرر نور آفتاب (مهمترین علت): اشعه UV باعث تحریک تولید ملانین و ایجاد لکهای خورشیدی میشود.
-
افزایش سن: با بالا رفتن سن، سلولهای پوست تغییر میکنند و ممکن است لکههای پیری (age spots) ظاهر شوند.
-
تغییرات هورمونی: بهویژه در خانمها در دوران بارداری، یائسگی یا مصرف قرصهای جلوگیری.
-
ژنتیک: سابقه خانوادگی میتواند نقش داشته باشد.
-
استفاده از برخی داروها: مانند داروهای هورمونی، داروهای حساسکننده به نور (مثل ایزوترتینوئین).
-
ضربه یا التهاب قبلی پوست: مانند آکنه، زخم، سوختگی یا خراشهایی که باعث لک بعد از بهبود میشوند.
-
برخی بیماریهای داخلی یا اختلالات کبدی (نادرتر)
عوامل تشدیدکننده لکهای قهوهای
-
نور مستقیم خورشید بدون محافظت (ضد آفتاب)
-
استفاده نکردن یا استفاده نامنظم از کرم ضدآفتاب
-
استفاده از لوازم آرایشی یا کرمهای محرک بدون نسخه پزشک
-
استفاده از عطر یا مواد شیمیایی روی پوست در معرض آفتاب
-
قرارگیری مکرر در معرض گرما یا اشعه سولاریوم
راهکارهایی برای جلوگیری از بیشتر شدن لکههای قهوهای
برای مهار گسترش لکها و جلوگیری از ایجاد لکهای جدید، رعایت این نکات بسیار مؤثر است:
استفاده صحیح از ضد آفتاب
-
حتماً از ضد آفتاب با SPF حداقل ۳۰ یا بالاتر و طیف گسترده (broad-spectrum) استفاده کنید.
-
هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار تجدید شود، حتی در روزهای ابری یا داخل خانه اگر در کنار پنجره باشید.
-
در صورت تعریق، شنا یا قرارگیری طولانی زیر نور، زودتر تجدید شود.
استفاده از کرمهای ضد لک مناسب
-
کرمهای حاوی آربوتین، نیاسینامید، ویتامین C، آزلائیک اسید، رتینول یا اسید کوجیک در درمان لکهها مفیدند.
-
برای موارد مقاوم، گاهی پزشک کرمهای ترکیبی با هیدروکینون را پیشنهاد میدهد، اما مصرف آن باید تحت نظر متخصص باشد.
مراقبت عمومی از پوست
-
شستن ملایم پوست با شویندههای ملایم
-
پرهیز از خاراندن یا تحریک ناحیه دارای لک
-
استفاده از مرطوبکننده مناسب با نوع پوست
-
اجتناب از مصرف کرمهای ناشناس یا تبلیغاتی
درمانهای پزشکی مؤثر برای لکهای قهوهای
در صورتی که لکهها با کرمهای موضعی کمرنگ نشوند یا گستردهتر شوند، پزشک ممکن است یکی از روشهای زیر را پیشنهاد کند:
-
پیلینگ شیمیایی ملایم یا متوسط
-
لیزر درمانی (مثل Q-switched یا IPL)
-
میکرودرم ابریژن یا میکرونیدلینگ
-
مزوتراپی یا مزوویتامین
این روشها باید توسط متخصص پوست و بسته به نوع پوست و عمق لک انجام شوند.
نتیجهگیری
لکههای قهوهای پوست در بیشتر مواقع خوشخیم هستند، اما اگر گسترش پیدا کنند یا ظاهرشان تغییر کند، ارزیابی پزشکی لازم است. برای پیشگیری از تشدید این لکها، توجه به ضدآفتاب، مراقبت روزانه، و مصرف منظم کرمهای ضد لک از اهمیت زیادی برخوردار است.
توصیه نهایی:
در حال حاضر بهترین کار برای شما این است که:
-
هر روز ضد آفتاب مناسب استفاده کنید و آن را تجدید کنید.
-
از کرم ضد لک با ترکیبات ملایم استفاده کنید.
-
از قرار گرفتن طولانی در معرض نور آفتاب خودداری کنید.
-
و در صورت مشاهدهی افزایش سریع یا تغییر رنگ لکهها، با پزشک متخصص پوست مشورت نمایید تا ارزیابی دقیق انجام شود.



