آنچه از سؤال شما و عکس رادیوگرافی ارسال‌شده متوجه شدم این است که موضوع درباره‌ی دندانی در فک پایین، سمت چپ، سوم از آخر (احتمالاً دندان مولر اول یا دوم پایین) است که پیش‌تر بدون عصب‌کشی به‌صورت سطحی ترمیم شده، اما اکنون دچار کیست و عفونت شده و شما بین دو گزینه‌ی کشیدن یا عصب‌کشی مردد هستید.
بررسی وضعیت فعلی دندان شما
بر اساس تصویر پانورامیک (OPG) و توضیحاتی که دادید، چند نکته مهم قابل توجه است:
-
دندان موردنظر به نظر می‌رسد دچار عفونت اپیکال (انتهای ریشه) شده که احتمالاً به‌صورت کیست یا آبسه مزمن بروز کرده است.
-
در عکس، ناحیه تیره در اطراف ریشه‌ی دندان شما نشان‌دهنده‌ی تخریب استخوانی ناشی از این عفونت است.
-
احساس سبکی یا لق بودن جزئی دندان می‌تواند نشانه‌ای از تحلیل استخوان اطراف ریشه باشد.
-
اینکه درد حس نمی‌کنید، به معنی نبود مشکل نیست. کیست‌ها و آبسه‌های مزمن می‌توانند بدون درد واضح باشند و بی‌علامت بمانند تا زمانی که گسترش یابند.
عصب‌کشی یا کشیدن؟ بررسی مزایا و معایب هر انتخاب
گزینه‌ی اول: درمان ریشه (عصب‌کشی)
در صورتی که شرایط دندان از نظر ساختار ریشه و پایداری استخوان اجازه بدهد، درمان ریشه می‌تواند دندان را نجات دهد.
مزایا:
-
حفظ دندان طبیعی
-
جلوگیری از تغییرات در ساختار فک و حرکت دندان‌های مجاور
-
عدم نیاز به پروتز یا ایمپلنت جایگزین
معایب:
-
اگر کیست بسیار بزرگ باشد، ممکن است نیاز به جراحی اپیکو یا حتی کیست‌برداری همزمان باشد.
-
هزینه نسبتاً بالا
-
موفقیت درمان بستگی به میزان آسیب، تکنیک درمانی و تجربه متخصص دارد.
گزینه‌ی دوم: کشیدن دندان
در صورتی که:
-
تحلیل استخوان اطراف دندان زیاد باشد،
-
ریشه‌ها شکسته یا ضعیف باشند،
-
یا ساختار دندان برای ترمیم قابل قبول نباشد،
کشیدن دندان می‌تواند گزینه‌ای منطقی باشد.
مزایا:
-
حذف کامل منبع عفونت
-
عدم نیاز به درمان‌های پیچیده در صورت غیرقابل درمان بودن دندان
معایب:
-
از بین رفتن دندان طبیعی
-
نیاز به جایگزین (ایمپلنت، بریج یا پروتز)
-
احتمال حرکت دندان‌های مجاور و افت عملکرد جویدن
پیشنهاد عملی
بر اساس توضیح شما و آنچه در تصویر دیده می‌شود، اگر:
-
دندان لق شده بیش از حد نباشد،
-
طول ریشه و تراکم استخوان هنوز مناسب باشد،
-
و کیست در مرحله‌ای باشد که با درمان ریشه و احتمالاً اپیکو قابل کنترل باشد،
درمان ریشه توسط یک متخصص اندودنتیست (درمان ریشه) پیشنهاد می‌شود.
اما اگر:
-
استخوان دور دندان تحلیل شدید پیدا کرده باشد،
-
کیست خیلی بزرگ باشد و جراحی ریسک بالایی داشته باشد،
-
یا خود دندان ترک‌خورده یا ریشه شکسته باشد،
کشیدن دندان منطقی‌تر است و پس از بهبودی می‌توان برای جایگزینی آن تصمیم گرفت.
اقدامات توصیه‌شده
-
ویزیت توسط متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) یا جراح فک و صورت: برای بررسی امکان نجات دندان.
-
در صورت تأیید کیست فعال: سی‌تی‌اسکن (CBCT) برای ارزیابی دقیق‌تر اندازه کیست و وضعیت استخوان توصیه می‌شود.
-
در صورت وجود عفونت فعال شدید: مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از درمان می‌تواند لازم باشد.
جمع‌بندی نهایی
در صورت امکان‌پذیر بودن نجات دندان با عصب‌کشی و احتمال بالای موفقیت، این گزینه ارجح است، چون دندان طبیعی ارزش حفظ را دارد. اما اگر آسیب‌ها به حدی رسیده‌اند که درمان ریشه نتیجه‌بخش نخواهد بود، کشیدن دندان و سپس جایگزینی با ایمپلنت یا بریج راه‌حل منطقی‌تری خواهد بود.
پیشنهاد می‌کنم با یک متخصص درمان ریشه مشورت کنید و از او درباره احتمال موفقیت درمان سوال کنید. تصویر پانورامیک کمک‌کننده است، اما ممکن است نیاز به عکس تک‌دندانی (پری‌آپیکال) یا CBCT برای تصمیم‌گیری نهایی باشد.
