آنچه از پرسش شما متوجه شدم این است که موضوع درباره طاسی زودرس و ریزش موی ارثی یا هورمونی در پسر ۱۹ ساله‌تان است. این وضعیت در سنین جوانی می‌تواند نگرانی‌برانگیز باشد، اما بررسی دقیق و انجام چند آزمایش کلیدی کمک می‌کند تا علت اصلی مشخص و درمان مؤثرتری انتخاب شود.
بررسی علل احتمالی ریزش موی زودرس در نوجوانان و جوانان
ریزش موی شدید در این سن معمولاً یکی از دلایل زیر را دارد:
-
عوامل ژنتیکی (آلوپسی آندروژنتیک): شایع‌ترین علت، که معمولاً با الگوی عقب‌رفتن خط مو در ناحیه شقیقه‌ها و نازک شدن موهای فرق سر همراه است.
-
اختلالات هورمونی: به‌ویژه افزایش حساسیت فولیکول‌های مو به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) یا عدم تعادل بین هورمون‌های جنسی.
-
کمبودهای تغذیه‌ای: کمبود آهن، روی، ویتامین D، ویتامین‌های گروه B یا پروتئین در رژیم غذایی.
-
استرس، خواب ناکافی و مصرف داروها: از عوامل تشدیدکننده‌ی شناخته‌شده هستند.
آزمایش‌های ضروری برای تشخیص علت ریزش مو
پیشنهاد می‌شود ابتدا با پزشک متخصص پوست مشورت کنید تا معاینه فیزیکی انجام دهد، سپس بر اساس شرایط بالینی، آزمایش‌های زیر درخواست می‌شود:
آزمایش‌های هورمونی
-
تستوسترون کل و آزاد (Total & Free Testosterone)
-
DHT (دی‌هیدروتستوسترون) – بررسی حساسیت فولیکول‌ها به هورمون مردانه
-
LH و FSH – ارزیابی عملکرد محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–بیضه
-
پرولاکتین (Prolactin) – بالا بودن آن گاهی با ریزش مو ارتباط دارد
-
هورمون تیروئید (TSH، Free T4، Free T3) – پرکاری یا کم‌کاری تیروئید هر دو می‌توانند ریزش مو ایجاد کنند
آزمایش‌های تغذیه‌ای
-
فریتین (Ferritin) – شاخص ذخیره آهن بدن
-
زینک (Zinc Serum Level)
-
ویتامین D3 (25-OH Vitamin D)
-
ویتامین B12 و فولیک اسید (Folic acid)
-
CBC – برای بررسی کم‌خونی یا ضعف تغذیه‌ای عمومی
در صورت نیاز
-
آزمایش عملکرد کبد و کلیه (در صورت مصرف دارو یا مکمل‌های خاص)
-
تست‌های استرسی یا روانی در مواردی که استرس مزمن وجود دارد
بررسی و تشخیص تکمیلی
-
درماتوسکوپی پوست سر یا تریکوسکوپی برای بررسی تراکم و ضخامت موها.
-
تریکوگرام یا آزمایش کشش مو برای تعیین درصد موهای در حال ریزش.
-
در برخی موارد، عکاسی دوره‌ای از پوست سر جهت پایش پیشرفت یا بهبود درمان.
توصیه‌های عملی اولیه
حتی قبل از دریافت نتایج آزمایش، رعایت چند نکته می‌تواند روند ریزش را کندتر کند:
-
مصرف منظم مواد غذایی حاوی پروتئین، تخم‌مرغ، گوشت قرمز، مغزها، لبنیات و سبزیجات سبز رنگ.
-
کاهش مصرف فست‌فود، نوشابه و قندهای مصنوعی.
-
شست‌وشوی ملایم مو با شامپوهای ضدریزش حاوی کافئین یا بیوتین.
-
پرهیز از کشیدن مو، سشوار داغ یا مواد شیمیایی قوی.
-
در صورت تایید پزشک، استفاده از ماینوکسیدیل یا درمان‌های مشابه می‌تواند در مراحل اولیه بسیار مؤثر باشد.
جمع‌بندی
در سن ۱۹ سالگی، عقب‌رفتن خط مو و نازک شدن موهای فرق سر می‌تواند نشانه آغاز ریزش موی آندروژنتیک (ارثی) باشد، اما برای رد سایر علل مانند مشکلات هورمونی یا کمبود مواد مغذی، انجام آزمایش‌های ذکرشده ضروری است. با تشخیص دقیق و درمان زودهنگام، می‌توان روند طاسی را متوقف یا به‌طور قابل‌توجهی کند کرد و حتی در برخی موارد، رشد مجدد موها را تحریک نمود.
