بعد عمل چشم انحرافم بدتر شده و پشیمونم

آنچه از سؤال شما متوجه شدم این است که موضوع دربارهٔ نتیجه عمل انحراف چشم (استرابیسم) و نگرانی شما از اینکه وضعیت ظاهری چشم بعد از عمل نامتقارن‌تر و بدتر از قبل دیده می‌شود، به‌خصوص با وجود تنبلی چشم (آمبلیوپی) است.

چرا بعد از عمل، انحراف چشم گاهی بدتر یا متفاوت از قبل دیده می‌شود؟

چند نکته مهم وجود دارد که دانستن آن‌ها به شما کمک می‌کند درک بهتری از شرایط فعلی داشته باشید و تصمیم‌گیری‌تان آرام‌تر و منطقی‌تر شود:

• وقتی چشم تنبل باشد، کنترل حرکتی چشم ضعیف است. یعنی حتی اگر جراح عضلات را دقیق اصلاح کند، مغز قدرت هم‌راستا نگه‌داشتن چشم را ندارد و ممکن است چشم کمی به داخل یا بیرون بلغزد. این رفتار طبیعی در چشم تنبل است.

• نتیجه عمل استرابیسم کاملاً بلافاصله تثبیت نمی‌شود. معمولاً ۶–۱۲ هفته طول می‌کشد تا چشم‌ها به وضعیت جدید عادت کنند و تورم و اسپاسم عضلات از بین برود. در این مدت ممکن است چشم یک‌طرفه یا هر دو طرف کمی «بیش‌اصلاح» یا «کم‌اصلاح» به نظر برسد.

• گاهی اصلاح بیش از حد (Overcorrection) در روزها و هفته‌های اول دیده می‌شود؛ یعنی چشم کمی به داخل می‌رود. این حالت در بسیاری از بیماران به مرور کم می‌شود و به نقطه تعادل نزدیک‌تر می‌شود.

• اگر قبل از عمل انحراف زیاد بوده و سال‌ها طول کشیده، مغز به آن وضعیت عادت کرده و تطابق ظاهری کامل همیشه ۱۰۰٪ قابل پیش‌بینی نیست.

بنابراین چیزی که الان می‌بینید لزوماً نتیجه نهایی عمل نیست.

چرا شما احساس می‌کنید بدتر شده؟

احساس ناراحتی کاملاً قابل درک است، چون:

• شما با هدف زیباتر شدن و طبیعی شدن نگاه، جراحی انجام دادید.

• الان یک «نامتقارنی جدید» می‌بینید که برایتان غیرمنتظره بوده.

• دکتر هم توضیح داده که چون چشم تنبل است، حرکت کاملاً پایدار نمی‌ماند.

اما نکته مهم اینجاست:

چشم تنبل همیشه مقداری حرکت و لغزش دارد، حتی با بهترین جراحی.
هدف جراحی بیشتر بهبود ظاهری کلی است، نه تقارن صددرصد.

در بسیاری از بیماران با آمبلیوپی، «بیش‌اصلاح اولیه» بخشی از برنامه جراحی است تا در ماه‌های بعد چشم به موقعیت مناسب‌تر برسد.

آیا الان تصمیم‌گیری برای عمل مجدد درسته؟

در حال حاضر (چند هفته یا چند ماه اول بعد عمل)، معمولاً هیچ جراحی ترمیمی انجام نمی‌شود چون:

• عضلات هنوز در حال ترمیم و تنظیم هستند.

• انحراف چشم ممکن است طی ۸–۱۲ هفته تغییر جهت بدهد و طبیعی‌تر شود.

• باید چند ویزیت پشت سر هم ثبت شود تا مشخص شود چشم «پایدار» است.

تا قبل از تثبیت، عمل دوم اصلاً توصیه نمی‌شود.

چه کاری الان برای آرام‌تر شدن شرایط می‌تواند کمک کند؟

چند نکته عملی که همین حالا می‌توانید انجام دهید:

• مدتی به چشم‌ها زمان بدهید. نتیجه واقعی عمل استرابیسم معمولاً بعد از گذشت ۲–۳ ماه قابل قضاوت است.

• اگر عینک دارید، حتماً طبق نسخه استفاده کنید. در بعضی افراد همین باعث بهبود قابل‌توجه ظاهر می‌شود.

• اگر پزشک تمرینات چشمی یا پوشاندن چشم سالم را توصیه کرد، انجام دهید. این کارها در بعضی موارد ثبات محور چشم را بهتر می‌کنند.

• عکس‌های ماهانه از روبه‌رو، نیم‌رخ و هنگام نگاه مستقیم بگیرید. این‌ها به پزشک کمک می‌کند تغییرات را دقیق‌تر بسنجد.

• در این دوره وارد استرس شدید نشوید. استرس باعث اسپاسم عضلات چشم شده و ممکن است نامتقارنی را بیشتر نمایان کند.

چه زمانی باید دوباره ارزیابی شوید؟

• اگر ۳ ماه از عمل گذشته و همچنان انحراف به داخل شدید و ثابت باشد، آن زمان می‌توان درباره درمان‌های بعدی یا عمل ترمیمی تصمیم گرفت.

• اگر هنوز داخل بازه ۴–۸ هفته پس از عمل هستید، تقریباً هیچ قضاوتی قطعی درباره نتیجه نمی‌توان کرد.

یک نکته بسیار مهم برای آرامش خاطر شما

بسیاری از بیماران بعد از عمل در هفته‌های اول احساس «پشیمانی» می‌کنند، چون ظاهر جدید برایشان عجیب و متفاوت است.
اما در اکثریت موارد، پس از گذشت چند هفته ظاهر چشم بسیار طبیعی‌تر می‌شود و همان نتیجه‌ای را می‌دهد که از ابتدا انتظار داشتند.

در چشم‌های تنبل هم معمولاً هدف این است که میزان انحراف به‌طور محسوس کمتر از قبل باشد؛ نه اینکه کاملاً از بین برود. این یعنی حتی اگر الان بدتر به نظر می‌رسد، احتمال اینکه با گذشت زمان بهتر شود بالاست.

جمع‌بندی

در حال حاضر وضعیت شما قابل قضاوت نهایی نیست و بسیاری از این تغییرات ممکن است موقتی باشند. چشم تنبل همیشه درصدی جابه‌جایی دارد و بعد از جراحی ممکن است در هفته‌های اول «بیش‌اصلاح» دیده شود که معمولاً با گذشت زمان بهتر می‌شود. بهترین کار این است که اجازه دهید دوره تثبیت عضلات طی شود، عینک را منظم استفاده کنید و پس از چند ماه دوباره نتیجه نهایی ارزیابی شود.