آنچه از سؤال شما متوجه شدم، این است که موضوع درباره احساس انسداد تنفس از سوراخ راست بینی پس از جراحی بینی است، به‌ویژه در حالاتی خاص مثل خم کردن سر یا دم عمیق. بر اساس توصیف دقیقتان، احتمال می‌دهید که این مشکل یا ناشی از بزرگی شاخک بینی (توربینیت‌ها) باشد یا ضعف غضروف‌های جانبی بینی (به‌ویژه دریچه داخلی بینی).
بررسی علت احتمالی گرفتگی بینی بعد از جراحی
با توجه به علائمی که بیان کردید، دو احتمال اصلی مطرح هستند:
ضعف غضروفی (مشکل در دریچه داخلی بینی)
این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که به‌دلیل تضعیف یا برداشتن بیش از حد غضروف‌های جانبی فوقانی در حین جراحی بینی (معمولاً در بینی‌های استخوانی)، هنگام دم عمیق یا تغییر وضعیت سر، مسیر تنفسی به‌صورت دینامیک بسته می‌شود. نشانه‌های مرتبط با این حالت:
-
هنگام دم عمیق، دیواره کناری بینی به داخل کشیده می‌شود (کلاپس دریچه داخلی).
-
با کشیدن پوست گونه یا کناره بینی به سمت بالا یا کنار، مسیر تنفسی باز می‌شود.
-
در بعضی وضعیت‌ها مثل خم شدن یا خوابیدن، گرفتگی شدیدتر می‌شود.
-
در معاینه، پزشک با انجام تست Cottle (کنار کشیدن گونه) می‌تواند باز شدن راه تنفسی را تأیید کند.
✅ بر اساس توضیح شما، به‌ویژه اینکه گفتید با کشیدن پوست مسیر باز می‌شود، احتمال ضعف غضروفی بیشتر از بزرگی شاخک‌هاست.
بزرگی شاخک بینی (توربینیت هیپرتروفی)
شاخک‌ها ساختارهایی در داخل بینی هستند که مسئول گرم و مرطوب کردن هوا هستند. گاهی پس از جراحی بینی، به‌دلیل کاهش فضای داخل بینی یا تغییر جریان هوا، شاخک‌ها به‌صورت جبرانی بزرگ می‌شوند. این مسئله می‌تواند باعث گرفتگی متناوب یا دائمی بینی شود.
علائم مرتبط با شاخک‌های بزرگ:
-
گرفتگی دائمی یا در چرخه‌های متناوب شبانه‌روز (مثلاً یک‌طرفه هنگام خوابیدن).
-
با کشیدن پوست بهتر نمی‌شود.
-
با استفاده از اسپری کورتونی یا ضداحتقان ممکن است بهبود یابد.
-
در معاینه، شاخک تحتانی متورم دیده می‌شود.
❗ اما از آنجایی که گفتید گرفتگی با کشیدن پوست از بین می‌رود، این حالت کمتر با بزرگی شاخک‌ها مطابقت دارد.
نکات کلیدی برای تشخیص بهتر
برای تشخیص دقیق، معاینه توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی یا فوق‌تخصص رینولوژی لازم است. اما با توجه به توصیف‌های شما، موارد زیر مطرح می‌شود:
-
احتمال اصلی: کلاپس دریچه داخلی بینی (ضعف غضروف جانبی فوقانی)
-
احتمال فرعی: بزرگی جبرانی شاخک تحتانی (که می‌تواند همراه باشد)
در بسیاری از بیماران، هر دو مشکل ممکن است همزمان وجود داشته باشند.
راهکارهای درمانی بسته به علت
اگر ضعف غضروفی تأیید شود:
-
گرافت‌های غضروفی تقویتی (Spreader graft یا Batten graft) برای باز نگه‌داشتن دریچه داخلی استفاده می‌شود.
-
گاهی نیاز به ترمیم ثانویه بینی (Revision Rhinoplasty) وجود دارد.
اگر بزرگی شاخک مطرح باشد:
-
اسپری‌های کورتونی بینی برای کاهش التهاب و تورم.
-
رادیوفرکوئنسی یا کاهش حجم شاخک با تکنیک‌های جراحی غیرتهاجمی یا کم‌تهاجمی.
توصیه‌های عملی برای شما
-
از استفاده طولانی‌مدت از اسپری‌های ضداحتقان مانند فنیل‌افرین یا نفازولین خودداری کنید، چون باعث بدتر شدن وضعیت شاخک‌ها در بلندمدت می‌شوند.
-
می‌توانید برای بررسی موقت، تست Cottle را در خانه انجام دهید: هنگام گرفتگی، پوست گونه را به آرامی به کنار بکشید. اگر تنفس بهتر شد، نشانه‌ای از ضعف غضروفی است.
-
در صورت تأیید مشکل دریچه بینی، مراجعه به پزشک فوق‌تخصص جراحی ترمیمی بینی توصیه می‌شود.
جمع‌بندی
با توجه به اینکه انسداد بینی شما با کشیدن پوست باز می‌شود و در حالت دم عمیق یا خم کردن سر به‌وجود می‌آید، احتمال ضعف غضروف جانبی و مشکل در دریچه داخلی بینی بیشتر از بزرگی شاخک‌هاست.
البته برای اطمینان کامل، نیاز به معاینه دقیق در مطب وجود دارد، ولی یافته‌های بالینی‌تان به نفع مشکل ساختاری است که قابل اصلاح با جراحی ترمیمی یا استفاده از گرافت غضروفی است.
