آنچه از سؤال شما متوجه شدم این است که موضوع درباره مشکل در تنفس از راه بینی پس از سه ماه از جراحی بینی است.
دلایل شایع گرفتگی بینی بعد از عمل جراحی بینی
در سه ماه اول بعد از عمل بینی، تنگی تنفس یا گرفتگی بینی نسبتاً شایع است و ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود:
۱. ورم داخل بینی (ادم مخاطی)
-
شایع‌ترین علت تنفس سخت در ماه‌های اول بعد از عمل است.
-
معمولاً در مخاط داخلی بینی، به‌ویژه اطراف شاخک‌ها و سپتوم (تیغه بینی) اتفاق می‌افتد.
-
با گذر زمان و به‌تدریج در عرض ۶ تا ۱۲ ماه فروکش می‌کند.
۲. پوسته و خشکی داخل بینی
-
جراحی و خشک بودن محیط بینی، مخصوصاً در فصول سرد یا خشک، باعث ایجاد پوسته و گرفتگی موقتی می‌شود.
-
تنفس از راه دهان نیز این مشکل را تشدید می‌کند.
۳. چسبندگی‌های داخل بینی (Synechia)
-
گاهی بعد از جراحی، مخاط بینی در برخی نقاط به هم می‌چسبد و راه تنفسی را محدود می‌کند.
-
این مورد فقط با معاینه دقیق داخل بینی توسط پزشک قابل تشخیص است.
۴. کاهش بیش از حد حجم شاخک‌های بینی (توربین‌ها)
-
اگر در حین عمل، شاخک‌های داخلی بینی بیش از اندازه کوچک شده باشند، ممکن است باعث جریان نادرست هوا و احساس گرفتگی یا خشکی بینی شود (paradoxical obstruction).
-
این حالت با اسپری و آنتی‌هیستامین بهبود نمی‌یابد.
۵. وجود آلرژی یا حساسیت زمینه‌ای
-
اگر قبلاً هم حساسیت فصلی یا رینیت آلرژیک داشتید، علائم ممکن است بعد از عمل تشدید شوند.
-
درمان با آنتی‌هیستامین یا اسپری‌های کورتونی بینی مثل مومتازون ممکن است مفید باشد، اما گاهی به زمان بیشتری نیاز دارد.
راهکارهای عملی برای بهبود تنفس بینی
در کنار پیگیری پزشکی، برخی اقدامات حمایتی خانگی می‌توانند به تسهیل تنفس بینی کمک کنند:
-
استفاده منظم از سرم شست‌وشوی بینی (نرمال سالین) برای کاهش التهاب، رفع خشکی و پوسته‌ها (روزانه ۲ تا ۳ بار).
-
مرطوب نگه داشتن هوا با استفاده از دستگاه بخور در محل خواب.
-
پرهیز از دود، گرد و غبار و مواد حساسیت‌زا.
-
استفاده از پماد یا وازلین داخل بینی (در صورت تجویز پزشک) برای کاهش خشکی مخاط.
-
عدم استفاده طولانی‌مدت از اسپری‌های ضداحتقان مانند فنیل‌افرین یا اکسیمتازولین چون استفاده مداوم ممکن است وابستگی ایجاد کرده و وضعیت را بدتر کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم شما با گذر زمان بهبود نیافته و اسپری‌ها و داروهای مصرفی بی‌تأثیر بوده‌اند، موارد زیر باید بررسی تخصصی شوند:
-
آندوسکوپی بینی برای بررسی چسبندگی یا اختلال ساختاری.
-
سی‌تی‌اسکن سینوس و بینی در صورت شک به انسداد عمقی.
-
بررسی ساختار شاخک‌ها و تیغه بینی.
جمع‌بندی
در بیشتر موارد، گرفتگی بینی تا ۶ ماه بعد از عمل می‌تواند به دلیل ورم طبیعی باشد، اما اگر مشکل ماندگار باشد یا روند بهبودی متوقف شده، لازم است توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شوید تا مواردی مانند چسبندگی، انحراف باقی‌مانده یا تغییرات غیرعادی ساختاری رد شوند. استفاده از سرم شست‌وشو و مرطوب‌کننده‌ها به‌طور مداوم می‌تواند در این دوره کمک‌کننده باشد.
