آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم این است که موضوع درباره قاشقی شدن ناخن‌های پای پسرتان در سن ۵ سالگی است.
قاشقی شدن ناخن چیست
قاشقی شدن ناخن یا کویلونیشیا (Koilonychia) یک تغییر شکل در ناخن است که طی آن ناخن‌ها به جای اینکه سطحی صاف یا کمی محدب داشته باشند، به‌صورت مقعر درمی‌آیند، شبیه به یک قاشق. این حالت می‌تواند در ناخن‌های دست یا پا دیده شود و معمولاً تدریجی رخ می‌دهد.
دلایل رایج قاشقی شدن ناخن در کودکان
این مشکل در کودکان ممکن است دلایل متعددی داشته باشد. برخی از مهم‌ترین دلایل عبارتند از:
-
کمخونی ناشی از فقر آهن: شایع‌ترین علت قاشقی شدن ناخن در کودکان همین مورد است. فقر آهن می‌تواند حتی با تغذیه نسبتاً خوب هم رخ دهد، مخصوصاً اگر جذب آهن به دلایلی مثل مصرف زیاد لبنیات یا مشکلات گوارشی کاهش یافته باشد.
-
کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی:
-
ویتامین B12
-
روی (Zinc)
-
فولیک‌اسید
-
-
مشکلات مادرزادی یا ژنتیکی: گاهی این تغییر شکل می‌تواند به‌صورت ارثی و بدون مشکل زمینهای خاص باشد، ولی این مورد نادر است.
-
تماس زیاد با مواد شوینده یا آب: در بعضی کودکان، به‌ویژه اگر عادت به شستن مکرر پاها یا دویدن با پای برهنه روی زمینهای خشن داشته باشند، ناخن‌ها ممکن است آسیب ببینند.
-
بیماری‌های پوستی یا اختلالات ناخن مانند پسوریازیس یا لیکن پلان: این موارد نادرترند ولی باید در نظر گرفته شوند.
نشانه‌هایی که می‌توانند همراه با کمخونی باشند
اگر پسرتان علاوه بر قاشقی شدن ناخن‌ها، علائم زیر را هم دارد، احتمال کمخونی بیشتر می‌شود:
-
رنگ‌پریدگی پوست یا لب‌ها
-
خستگی یا بی‌حالی بیش از حد معمول
-
بی‌اشتهایی یا ولع خاص به خوردن چیزهای غیرعادی (مثل خاک یا یخ)
-
سردی دست و پا
-
تند شدن ضربان قلب
بررسی‌های ضروری
بهتر است برای اطمینان، چند اقدام ساده و موثر انجام دهید:
-
آزمایش خون کامل (CBC) همراه با سطح فریتین سرم: این آزمایش می‌تواند وضعیت آهن، ذخایر آهن، و وجود یا عدم وجود کمخونی را به‌خوبی مشخص کند.
-
در صورت نرمال بودن آهن، پزشک ممکن است بررسی سایر ویتامین‌ها (مثل B12، روی، فولیک‌اسید) را پیشنهاد دهد.
-
در موارد نادر، ممکن است نیاز به بررسی‌های تخصصی‌تر از نظر بیماری‌های ناخن یا اختلالات متابولیک باشد.
توصیه‌های عملی برای شما
تا قبل از مراجعه به پزشک متخصص اطفال یا پوست، این توصیه‌ها می‌توانند مفید باشند:
-
ناخن‌ها را کوتاه و خشک نگه دارید.
-
از تماس طولانی‌مدت پا با رطوبت یا مواد شوینده جلوگیری کنید.
-
از کفش مناسب و راحت استفاده شود.
-
در صورت تأیید فقر آهن توسط پزشک، از مکمل آهن مناسب کودکان استفاده شود.
جمع‌بندی
قاشقی شدن ناخن در کودکان می‌تواند علامتی از فقر آهن یا کمخونی نهفته باشد، حتی اگر تغذیه ظاهراً خوب باشد. بهترین اقدام این است که ابتدا یک آزمایش ساده خون انجام شود و سپس در صورت لزوم به پزشک متخصص مراجعه شود. درمان به‌موقع این وضعیت می‌تواند از عوارض بعدی پیشگیری کند و رشد و سلامت کودک را در مسیر طبیعی نگه دارد.
