آنچه از سؤال شما متوجه شدم این است که موضوع درباره‌ی جوش‌های ریز و زیرپوستی است که اخیراً به‌صورت ناگهانی و بدون دلیل واضح روی پیشانی و چانه ظاهر شده‌اند.
علل احتمالی جوش‌های ناگهانی و زیرپوستی
جوش‌هایی که به‌صورت ناگهانی و بی‌دلیل مشخص ظاهر می‌شوند، معمولاً ناشی از یکی از سه عامل اصلی هستند: تغذیه، اختلالات هورمونی یا مشکلات پوستی. در ادامه هر یک را با جزئیات بررسی می‌کنیم تا راحت‌تر بتوانید علت را تشخیص دهید:
مشکلات هورمونی
یکی از شایع‌ترین دلایل جوش‌های زیرپوستی، به‌ویژه روی چانه و فک، عدم تعادل هورمونی است. موارد زیر می‌توانند نشانه‌ای از منشأ هورمونی باشند:
-
تشدید جوش‌ها در حوالی پریود یا تغییرات سیکل قاعدگی
-
سابقه‌ی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا علائمی مانند پریودهای نامنظم، رشد موی زائد، ریزش مو و اضافه وزن
-
مصرف یا قطع اخیر داروهای هورمونی مثل قرص‌های جلوگیری از بارداری
-
افزایش استرس که روی ترشح کورتیزول اثر می‌گذارد و می‌تواند پوست را مستعد جوش کند
تغذیه
برخی مواد غذایی می‌توانند جوش‌ها را تحریک یا تشدید کنند. اگر تغییراتی در رژیم غذایی‌تان داشتید، به این موارد توجه کنید:
-
مصرف زیاد لبنیات، به‌خصوص شیر گاو (نه ماست یا دوغ)
-
غذاهای قندی و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده مثل شیرینی، نان سفید، برنج سفید
-
شکلات یا فست‌فود و غذاهای چرب
-
مکمل‌هایی مانند پروتئین وی (Whey Protein) که در بدنسازی مصرف می‌شود
مشکلات پوستی و مراقبت نادرست
گاهی علت در خود روتین مراقبت از پوست است:
-
استفاده از محصولات آرایشی یا مراقبتی نامناسب که منافذ پوست را می‌بندند (غیراستنادی/comedogenic)
-
عدم شست‌وشوی صورت به‌طور کامل، به‌ویژه شب‌ها
-
تغییرات آب‌وهوا یا تعریق زیاد (مثلاً در تابستان یا با استفاده از ماسک)
-
عدم تعویض روبالشی یا حوله‌ی صورت به‌طور منظم
چطور می‌شود علت دقیق را تشخیص داد؟
تشخیص دقیق معمولاً نیاز به معاینه بالینی توسط پزشک پوست دارد، اما شما می‌توانید با توجه به الگوهای زیر مسیر را مشخص‌تر کنید:
-
اگر جوش‌ها بیشتر در چانه و اطراف فک هستند و با چرخه قاعدگی مرتبط‌اند، منشأ هورمونی دارند.
-
اگر بعد از تغییر در رژیم غذایی یا مصرف شیرینی و لبنیات، جوش‌ها ظاهر شده‌اند، احتمالاً تغذیه‌ای هستند.
-
اگر محصول جدید آرایشی یا مراقبتی مصرف کرده‌اید یا صورت‌تان بیشتر عرق می‌کند، عامل پوستی و محیطی مطرح است.
-
اگر با استرس زیاد همراه بوده، احتمالاً هورمونی است ولی می‌تواند از استرس هم تحریک شده باشد.
اقدامات کاربردی و فوری
برای کنترل وضعیت فعلی، توصیه‌های زیر را به‌کار بگیرید:
-
رژیم غذایی‌تان را بررسی کنید و حداقل دو هفته لبنیات، قند و غذاهای فراوری‌شده را حذف یا محدود کنید.
-
از محصولات پوستی ملایم و غیرکومدون‌زا استفاده کنید؛ شوینده‌های ملایم، مرطوب‌کننده فاقد چربی، و ضدآفتاب مناسب پوست مستعد جوش.
-
روزی دو بار صورت‌تان را با شوینده‌ی مناسب بشویید و حتماً شب‌ها آرایش را کاملاً پاک کنید.
-
بهداشت روبالشی، حوله و تلفن همراه را رعایت کنید.
-
از لمس کردن صورت با دست‌های آلوده خودداری کنید.
-
در صورت امکان، یک تست هورمونی (مانند آندروژن‌ها، تستوسترون آزاد، LH/FSH) بدهید، مخصوصاً اگر علائم جانبی هورمونی دارید.
جمع‌بندی
افزایش ناگهانی جوش‌های زیرپوستی، معمولاً بی‌دلیل نیست و به احتمال زیاد به یکی از سه عامل هورمونی، تغذیه‌ای یا مراقبتی مربوط می‌شود. با دقت در زمان بروز، محل جوش‌ها و تغییرات اخیر در سبک زندگی، می‌توان سرنخ‌هایی یافت. اگر با رعایت نکات بالا طی ۳ تا ۴ هفته بهبودی مشاهده نشد، بهتر است به پزشک متخصص پوست یا متخصص زنان (در صورت شک به مشکل هورمونی) مراجعه کنید تا درمان هدفمند و دقیق‌تری انجام شود.
