آنچه از سؤال شما متوجه می‌شوم این است که نوزاد سه‌ماهه و نیمه‌ی شما دچار کاهش اشتها شده، پس از هر وعده‌ی شیر بالا می‌آورد و در ۲۰ روز اخیر وزن نگرفته است. این مسئله می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از آن‌ها طبیعی و برخی دیگر نیازمند بررسی پزشکی هستند.
دلایل احتمالی کاهش اشتها و استفراغ در نوزاد سه‌ماهه
۱. رفلاکس معده (GERD)
رفلاکس معده در نوزادان شایع است و می‌تواند باعث بازگشت شیر پس از تغذیه شود. علائم این مشکل شامل موارد زیر است:
- بالا آوردن مکرر شیر (حتی بعد از تغذیه‌ی کم)
- بی‌قراری هنگام شیر خوردن
- خم شدن یا قوس برداشتن بدن پس از شیر خوردن
- سرفه یا خفگی حین شیر خوردن
اگر استفراغ شدید باشد یا نوزاد در رشد خود دچار مشکل شود، ممکن است نیاز به مداخله‌ی پزشکی باشد.
۲. آلرژی یا عدم تحمل پروتئین شیر گاو
برخی نوزادان به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند که می‌تواند باعث استفراغ، بی‌قراری، اسهال یا یبوست شود. اگر کودک شما از شیر خشک یا شیر مادر (در صورتی که مادر محصولات لبنی مصرف می‌کند) تغذیه می‌شود، احتمال آلرژی وجود دارد.
۳. عفونت یا بیماری‌های گوارشی
عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی (مثل گاستروانتریت) می‌توانند باعث کاهش اشتها و استفراغ شوند. اگر نوزاد دچار تب، اسهال یا تغییر در رنگ و بوی مدفوع شده است، باید سریعاً با پزشک مشورت کنید.
۴. تنگی پیلور (پیلوریک استنوزیس)
یک مشکل نادر اما جدی که معمولاً در هفته‌های دوم تا هشتم زندگی بروز می‌کند. در این بیماری، مسیر خروجی معده تنگ شده و باعث استفراغ شدید و جهنده می‌شود. اگر استفراغ نوزاد شما شدید و جهنده است و وزن او کاهش پیدا کرده، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید.
۵. تغییر در محیط یا تغذیه
- تغییر ناگهانی شیر (از شیر مادر به شیر خشک یا تغییر برند شیر خشک)
- استرس یا اضطراب مادر که ممکن است بر تغذیه‌ی نوزاد اثر بگذارد
- خوردن غذای سنگین توسط مادر (در صورت شیردهی) که می‌تواند روی کیفیت شیر تأثیر بگذارد
راهکارهایی برای بهبود وضعیت نوزاد
۱. شیردهی را بهبود دهید
- دفعات شیردهی را افزایش دهید اما حجم آن را کمتر کنید.
- بعد از هر تغذیه نوزاد را در وضعیت نیمه‌نشسته (۴۵ درجه) نگه دارید.
- هنگام شیر دادن از مکیدن هوا جلوگیری کنید (برای شیر خشک از شیشه‌شیرهای ضدنفخ استفاده کنید).
۲. بادگلو گرفتن را جدی بگیرید
بعد از هر تغذیه حتماً بادگلوی نوزاد را بگیرید. برای این کار:
- نوزاد را روی شانه‌ی خود بگذارید و به‌آرامی پشت او را بمالید.
- می‌توانید نوزاد را روی پاهای خود بنشانید و پشتش را بمالید.
۳. اگر رفلاکس شدید است، از پزشک کمک بگیرید
در موارد شدید، پزشک ممکن است داروهای ضدرفلاکس تجویز کند یا توصیه کند که فرمول شیر خشک را تغییر دهید.
۴. احتمال آلرژی را بررسی کنید
اگر مشکوک به آلرژی به پروتئین شیر گاو هستید:
- اگر شیر خشک مصرف می‌کند، نوع شیر خشک را با مشورت پزشک به نوع "هایپو آلرژنیک" تغییر دهید.
- اگر از شیر مادر تغذیه می‌شود، مادر باید مصرف لبنیات را متوقف کند.
۵. در صورت وجود علائم هشداردهنده سریعاً به پزشک مراجعه کنید
- استفراغ‌های جهنده و مکرر
- کاهش وزن یا عدم افزایش وزن در ۲ هفته‌ی اخیر
- بی‌حالی یا کم‌آبی (دهان خشک، کاهش ادرار)
- تب یا تغییر در رنگ مدفوع
نتیجه‌گیری
با توجه به علائم نوزاد، رفلاکس معده، آلرژی به پروتئین شیر گاو یا مشکلات گوارشی از محتمل‌ترین دلایل هستند. ابتدا روش‌های خانگی مانند اصلاح شیردهی، بادگلو گرفتن و تنظیم رژیم غذایی مادر را امتحان کنید، اما اگر مشکل ادامه‌دار بود یا نوزاد وزن نگرفت، حتماً برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.
